Erzurum SGK İl Müdürü Hulusi Bumin, Türkiye çapında kayıt dışı istihdam oranının 2002 yılından önce yüzde 50 civarında olduğunu belirterek, bu oranın 2015 yılı itibariyle yüzde 33 oranına düştüğünü vurguladı. Bumin, “İlimiz Türkiye genelinde kaçak istihdam oranının altında bulunmaktadır. Erzurum da kaçak istihdam yüzde 28 ile yüzde 30 civarında olduğunu tahmin ediyoruz" derken, KADİM Şefi Serap Kaya da "Kaçak işçi çalıştıracak kadar zengin değilim" sloganını hatırlatarak, cezai yaptırımlara dikkat çekti.
Bumin; "Erzurum'da sanayi sektörü öncelik olmadığı ve bu sektörde çalışan kişi sayısının az olması nedeniyle kaçak işçi çalıştırmanın bu sektörde az olması kaçınılmazdır. Kayıt dışı istihdamla ilgili müdürlüğümüzün bünyesinde bir birimimiz var. Bu birimin görevi sadece kayıt dışı istihdam ile ilgili gereken çalışmaları yapmak, kaçak işçi çalışan iş yerlerini tespit etmek, müdürlüğümüze ve gereken ilgili yerlere bilgiler vermektir. Bu birimimizin adı Kayıt Dışı İstihdamla Mücadele Servisi(KADİM)'dır. Yaklaşık 18-19 kurumdan bize kayıtlı işçi ile ilgili bilgi akışı geliyor. Bu kurumlardan bazıları; Spor İl Müdürlüğü, Vergi Daireleri, Belediyeler, okullar, jandarma vs. Gelen bu bilgileri bu servisimiz değerlendiriyor ve gereken bütün işlemleri gerçekleştiriyorlar" diye konuştu.
"KAÇAK İŞÇİ ÇALIŞTIRMAK İNTİHARDIR"
Kayıt dışı işçi çalıştırmanın cezasının çok büyük olduğunu vurgulayan Bumin şöyle konuştu; "Kaçak işçi çalıştıran bir işveren tespit edildiği takdirde ise cezai yaptırımı oldukça ağır. Bir işçinin bir yıl boyunca kaçak olarak çalıştığı tespit edildiği takdirde o iş yerine 50 bin TL tutarında cezai işlem uygulanıyor. Yani evrak vermediği için her ayına idari para cezası veriliyor. Ayrıca işveren teşviklerden yararlanıyorsa bir tane kayıt dışı işçi çalıştırdığı tespit edilirse o teşviklerden 1 yıl süre ile men ediliyor. Her iki yönüyle baktığımızda kaçak işçi çalıştırmanın maddi boyutu çok fazla. Bu da açıkçası kaçak istihdamın bir intihar olduğunu gösteriyor."
GEREKEN MÜCADELE VERİLİYOR
Kayıt Dışı İstihdamla Mücadele Servisi Şefi Serap Kaya ise, kaçak işçi çalıştırma ile ilgili verdikleri mücadele hakkında şunları söyledi; "Biz KADİM olarak kayıt dışı işçi çalıştırılmasıyla ilgili mücadele ediyoruz. Bununla ilgili tebriğimiz var.En son tebriğimizi 2014 yılında yayınladık. Bazı kurum ve kuruluşlarla anlaşma yaptık. Emniyet, jandarma, belediye bunlardan birkaçıdır. Mesela bankalardan bilgiler alıyoruz. Banka kredi veren kişiyi araştırıyor nerede çalışıyor diye. Bizde bankadan bu bilgileri alıyoruz ve o şahıs gerçekten çalışan olarak gösterdiği yerde çalışıyor mu diye. Eğer doğru değil ise işveren hakkında gereken yasal işlemleri gerçekleştiriyoruz. Kamuya açık eğlence merkezlerinde, otellerde çalışanlar iş veren tarafından en yakın jandarma karakoluna kimlik bildirimi yapılmak zorunda. Biz bu kimlik bildirimler ile ilgili jandarmalardan, karakollardan alıyoruz ve karşılaştırma yapıyoruz. O şahıs gerçekten orada çalışıyor mu diye. Bu birimi 2006 yılında 5502 sayılı kanuna eklenmiş bir maddedir. Yani kayıt dışı istihdamla ilgili mücadele Sosyal Güvenlik Kurumuna(SGK) verilmiştir."
DEVLET GEREKEN KOLAYLIĞI SAĞLIYOR
Devletin işçilere gereken bütün kolaylığı sağladığını belirten Kaya, "2006 yılında resmi rakamlara göre kayıt dışı istihdam oranı yüzde 42 ile yüzde 46 civarındaydı. Şuan ise yüzde 30 civarında. Erzurum'da en çok kayıt dışı çalışanlar 4-b kapsamında ki tarım çalışanlarıdır. Kendi adına kayıtlı toprağı olduğu halde kurumumuza kayıtlı olmayan çiftçilerimiz var. Devlet 5510 sayılı kanun ile 30 günlük hizmet bedelini 20 gün üzerinden alıyor. Yani 10 günlük hizmet bedeli devlet tarafından karşılanıyor. Çiftçilerin bunu mutlaka değerlendirmesi gerekiyor. Ziraat odaları, esnaf odaları, liseler, ilk ve orta okullara giderek kayıtlı işçi istihdamın önemini anlatıyoruz. Yalnızca üzerine toprak olanlar değil kiralama usulü ile tarım yapan çiftçilerde bu haklardan yararlanabiliyor" dedi.
CEZASI ÇOK AĞIR
“Kaçak işçi çalıştıracak kadar zengin değilim" sloganına dikkat çeken Kaya, sözlerini şöyle tamamladı: İşverenin ödeyeceği 1 yıllık primi, kaçak işçi çalıştıranlar 1 ayda ödemek zorunda kalır" dedi