Osmanlı döneminde Anadolu’nun en önemli tahıl ve hayvancılık merkezlerinden olan Erzurum’un, son 50 yıl içerisinde ciddi manada kan kaybettiği bir kez daha gözler önüne serildi.
Dünya Gazetesi’nin 17 Ekim 1955 sayılı nüshasında, “Karadeniz ve Doğu Anadolu’dan Röportajlar” başlığıyla bir yazı dizisi kaleme alan Gazeteci İsmet Yenisey, tarım ve hayvancılık geçmişine ilişkin bilgiler aktardığı Erzurum’dan, ‘Anadolu’nun et, süt ve tahıl deposu’ olarak bahsediyor.
YENİSEY DOĞU ANADOLU TARIMINI ANALİZ ETTİ
Başlattığı yazı dizisi kapsamında Erzurum’a gelen ve Et Kombinası’nda çeşitli incelemelerde bulunan Yenisey, gazetesinde kaleme aldığı yorumunda, Erzurum’un sadece Anadolu’nun değil, Tebriz, Bağdat ve Şam’ın bile et deposu olduğunu dile getiriyor. Yenisey, 1461 sonrasında, Trabzon ve İstanbul yolunun Osmanlı kontrolüne geçmesiyle birlikte, Erzurum’daki hayvan sürülerinin hem karadan, hem de denizden İstanbul’a ulaştırıldığı bilgisine yer verdiği yazısında, İstanbul’a Rumeli ve Kırım’dan da tarımsal ve hayvansal ürünler gönderildiğine vurgu yaparak, “Rumeli, Kırım vesaire yerlerden gönderilen hayvanlar arasında eti ve diğer maddeleri en kıymetlisi Erzurum’a ait olanlarmış” ifadesini kullanıyor.
1955’İN GERİSİNDEYİZ
Erzurum’dan sevk edilen hayvanlar için İstanbul’da 1923 yılına kadar ajanlıklar tahsis edildiği ve alım satım işlerinin bu temsilcilikler vasıtasıyla yapıldığına işaret edilen yazı dizisinde, Erzurum’da et ve tahıl ürünlerinin çok ucuz olduğunun bilindiğine dikkati çeken İsmet Yenisey, Demokrat Parti iktidarı tarafından Erzurum’da kurulan Et Kombinası’nın, hem kesim, hem de ticari pazarlama işlevini üstlendiğini aktarıyor.
54 YIL ÖNCEKİ GÜNLÜK KESİM ADEDİ
Ekim 1955 yılında günlük 500 koyun ve 150-200 büyükbaş hayvan işlendiğini bildiren İsmet Yeniay, Erzurum Et Kombinası’nın bundan 54 yıl önceki durumunu şu cümlelerle bildiriyor: “Kombinada işlenen hayvanlar soğuk hava deposunda dinlendirmeye alınmakta, sonra ticari bakımdan pazarlaması yapılmaktadır. İç tüketimde ön sırayı askeri birlikler teşkil ediyor. Çiftçiler ve besiciler, getirdikleri canlı hayvanları günübirlik, yığılma olmadan satabilmekteler. İşçilerin görevlendirilmesi ise, kombina yakınından veya çevresinden ehil kimselerdir. Halk arasında, kasabı da, alanı da, satanı da memnuniyet içindeler. Şimdiki halde, 300-2000 arasında talep var. Erzurum’da, etin pişirilerek konserve edilmesi de gündemde. Bu konuda Danimarkalılar ile teknik bağlantılar kurulmuş; temaslar sağlanmış. Bağlantılar sonuçlandıktan sonra Erzurum’da et konserveciliğine de çok yakında başlanır”
ERZURUM’DA TARIM, SON 50 YIL İÇERİSİNDE ÇOK KAN KAYBETTİ
Gazeteci İsmet Yenisey’in aktardığı bilgiler, Erzurum’daki tarım ve hayvancılık sektörünün 50 yıl önceki durumunu gözler önüne sererken, Ziraat Odası Başkanı Mücahit Harmandar, “Tarımımız 50 yıl içerisinde, 50 kat gerilemiştir” dedi. Harmandar, son 50 yıllık süreçte izlenen tarım politikalarının gözden geçirilmesi gerektiğini kaydederek, “Samimiyetle yapılacak bir inceleme, tarımın niye bu hale geldiğini gözler önüne serecektir” diye konuştu.
Doğu Anadolu Besiciler Birliği (DOĞU-BESBİR) Yönetim Kurulu Başkanı Nazmi Ilıcalı ise, hayvancılığın geldiği noktanın içler açısı olduğunu belirterek, “Bir zamanlar Tebriz’e, hatta Şam’a bile et satan Erzurum, maalesef bugün perişan haldedir. Son 50 yıllık süreçte görev başına gelen iktidarlar, maalesef hayvancılığa gerektiği kadar özen göstermemişlerdir” dedi.
Hakkımızda
İletişim
Facebook
Twitter
Google+
RSS
Sitene
Ekle
Günün
Haberleri