"Kur'an, ebedi rehber"

Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Lütfullah Cebeci’nin konuşmacı olarak katıldığı söyleşide dünden bugüne Kur’an-ın anlaşılmasıyla ilgili tartışmalar ele alındı.

‘Kur’an-ı anlama konusunun gündemde olmasının nedeni İslam dünyasının içerisinde bulunduğu durumla yakından ilgilidir. Bana göre sorun Kuranı anlamaktan ziyade aslında Kur’an-ı yaşama sorunudur. Kur’an tam anlaşılmıyor dersek iki sorun var demektir. Biri ya ümmet bir şeyi anlamaktan acizdir ya da haşa bu kitap anlaşılmaz ve zor bir kitaptır demek gerekiyor. Halbuki Allah bu kitabın anlaşılır bir kitap olduğunu söylüyor. O halde Kuranın anlaşılması için bazı temel sorumlulukları yerine getirmemiz gerekmektedir.’diyen Prof.Dr. Lütfullah Cebeci bu arayışların ortaya çıkışı konusunda ise şunları söyledi.

“Bazı düşünürler Avrupa karşısında İslam dünyasının düştüğü acizliği gidermek amacıyla Kur’an-ın yeniden yorumlanmasını önermişlerdir. Aslında insanın özü değişmemekte. Kur’an, insan için bir el kitabıdır. İnsan Kur’an-ı okudukça kendisini buluyor, kendisini tanıyor. Kuranın anlaşılması için gösterilen iyi niyetli çabaları önemsiyorum. Ancak Kur’an-ı anlamak adına yanlış yorumlara da gitmeye gerek yoktur. Kur’an-ı anlamaya çalışırken geçmiş alimleri yeni bir şey söylemek adına eleştirmek doğru değildir. Orijinal ve yeni bir şey ortaya koymak adına yapılacak bizleri tehlikeli yerlere götürebilir. Yeni bir şey iddia etmek yerine Kur’an-da ki hakikatlerin sunumunu iyi yapmak gerekir. İslam’da öz değişmez. Kur’an kendisini anlamak isteyenin gayreti ve samimiyetine göre ona faydalı olacaktır. Kur’an fıkıh, hadis ve siyeri dikkate almadan doğru anlaşılmaz. Bir Müslüman Kur’an-ın hakkında kesin hüküm vermediği konulardan şüphe ediyor ise o şüpheli durumlardan kaçınmalıdır. Müteşabih yani anlamı tam açıklanmayan bilgilerden sorumlu değiliz. Rüyalara dayanarak veya kendisine gizli ilim verildiğini söyleyerek Kur’an-ı yorumlayanların bu tavrı bizi bağlamaz. Kendisine özel bilgi geldiğini söyleyenler farkına değiller amma gerçekte cinlerin ve şeytanın oyuncağı olan kişilerdir.”

Prof.Dr. Lütfullah Cebeci Kur’anı doğru anlamak için neler yapmak gerekir şeklindeki bir soruya ise şu cevabı verdi:

“Bir Müslüman’ın ey iman edenler veya ey insanlar hitabının birinci derecede kendisini hedef aldığını bilmesi gerekir. Çok hatim indirmek için Kur’an-ı hızlı okumak yanlıştır. Kuranı anlayarak ve öncelikle bize iniyormuş gibi okumalıyız Birçok sahabe kuranı ezbere bilmiyordu ancak onu daha iyi nasıl yaşamalıyım diye çaba gösteriyordu. Kur’an-ın ezberlenmesi daha çok Hz. Peygamber’in diğer alemi teşrifinden sonra başladı. Biz günlük haberleri merak ederken sahabe ise Allah’tan gelecek ayetleri merak ediyordu. Türkiye’de üç yüzü yakın mealden söz ediliyor. Herkesin bir meali tercih etmesi doğru olmakla beraber sadece bir mealle yetinmemesi gerekir. Meal okurken Mukayeseli okumak, karşılaştırmak ve belli bir Kur’an tefsiri kültürüne sahip olmak gerek. Kur’an-ı bir bütün halinde okumak gerek. Çeviri ve sadeleştirmeleri yetkin kişiler yaparsa Kur’an-ın anlaşılmasına katkıda bulunmuş olurlar”