İNSAN HAKLARİ İDDİASI BAŞVURUSU
2009 yılında Doğu Anadolu Bölgesi’nden 317, 4’üncü teşvik bölgesinden ise 563 insan hakları ihlali başvurusu gerçekleştirildi. Bölgenin Türkiye başvuru payı yüzde 12.37, teşvik bölgesi payı ise yüzde 56.30 olurken, 4’üncü teşvik bölgesinden yapılan insan hakları ihlali başvurusu sayısı ülke toplamında yüzde 21.97’lik dilim oluşturdu.
ERZURUM’UN DURUMU
Erzurum insan hakları ihlali başvurusu Türkiye illeri sıralamasında 17’inci oldu. Erzurum’dan yapılan insan hakları ihlali başvuru sayısı Türkiye toplamında yüzde 1.56, Doğu Anadolu Bölgesi illeri toplamında yüzde 12.61 ve 4’üncü teşvik bölgesi toplamında ise yüzde 7.10’luk pay gösterdi.
AĞRI İLK SIRADA
Doğu Anadolu Bölgesinde en yüksek sayıda başvuru 190 müracaatla Ağrı’da gerçekleşirken, Erzincan’dan 34, Muş’tan 23, Malatya’dan 19, Van’dan 8, Kars’tan 2, Iğdır’dan ise 1 başvuru yapıldı. 2009 yılında Bölgeden Bingöl, Bitlis, Elazığ, Hakkari, Tunceli ve Ardahan illerinde ise ihlal başvurusu olmadı. Ülke sıralamasında Ağrı 3’üncü, Erzurum 17’inci, Erzincan 22’inci, Muş 30’uncu, Malatya 35’inci, Van 43’üncü, Kars 54’üncü, Iğdır 59’uncu oldu.
TEŞVİKLİ İLLER
Erzurum’un içinde bulunduğu 4’üncü Teşvik bölgesi illeri içinde Ağrı’dan sonra en yüksek sayıda başvurunun gerçekleştiği il Kastamonu oldu. 79 başvurunun yapıldığı il ülke sıralamasında 9’uncu sırada yer aldı. 2009 yılında Rize’den 60, Giresun’dan 28, Trabzon’dan 23, Mardin’den 20, Diyarbakır’dan 19, Batman’dan 9, Artvin’den 4, ordu’dan 2, Şırnak ve Gümüşhane’den bir başvuru kaydedildi. Siirt, Sinop, Şanlıurfa, Bayburt ve Çankırı illerinden ise başvuru yapılmadı. Erzurum teşvikli iller içinde 4’üncü oldu.
22 İLDEN BAŞVURU YOK
İzmir'den 353, İstanbul'dan 234, Ağrı'dan 190, Adıyaman'dan 182, Muğla'dan 144 ihlal başvurusu yapılırken, Amasya, Bilecik, Bingöl, Bitlis, Edirne, Elazığ, Hakkari, Nevşehir, Siirt, Sinop, Tokat, Tunceli, Şanlıurfa, Uşak, Zonguldak, Bayburt, Ardahan, Karabük, Osmaniye, Çankırı, Balıkesir ve Afyonkarahisar'dan hiç başvuru yapılmadı.
BAŞVURU İÇERİĞİ
İnsan Hakları Başkanlığı'na 2008 yılında 4 bin 788 kişi, 5 bin 458 konuda, 2009 yılında ise 4 bin 503 kişi hak ihlali iddiasıyla başvuruda bulundu. 2008 yılında yapılan başvurularda ilk sırada sağlık ve hasta hakkı, ikinci sırada tutuklu ve hükümlülerin hakkı, üçüncü sırada çevre ile ilgili iddialar yer aldı. 2009 yılında ise tutuklu ve hükümlülerin hakkı yerine yaşam hakkı başvuruları yer aldı. 2008 yılında şikayet edilen kurumlar sıralamasında belediye, sağlık kurumu, emniyet üç sırada yer alırken 2009 yılında ise sağlık kurumu, özel sektör ve belediye diye sıralandı.
İSTATİSTİKİ VERİLER
İnsan Haklar Başkanlığı tarafından 2004 yılından itibaren kuruma yapılan ihlal başvuruları yıl sonunda istatistiksel olarak yayınlamaya başladı. Başkanlığa 2004 yılında 847, 2005 yılında 1.373, 2006 yılında 1.590, 2007 yılında 1.495, 2008 yılında 4 bin 788, 2009 yılında ise 4 bin 788 başvuru yapıldı. 2009 yılında bir önceki yıla göre başvuru sayısında yüzde 5,9 oranında azalma meydana geldi.
SAĞLIK ŞİKAYETLERİ
İnsan Hakları Başkanlığı ile il ve ilçe insan hakları başkanlıklarına 2008 ve 2009 yılında yapılan başvurularda ilk sırada sağlık ve hasta hakları yer aldı. Doktor ve hemşirelerin hastalara gerektiği kadar özenli davranmamaları, yanlış tedavi sonucu gerçekleşen olumsuz vakalar, randevu konusundaki sıkıntılar, hastanelerdeki araç gereç eksikliği ve hijyen sorunları en fazla şikayet edilen konular oldu.
BAZ İSTASYONU ŞİKAYETLERİ
Yaşam ve çevre hakkıyla ilgili şikayetler arasında, GSM baz istasyonlarının çevreye yaydığı radyasyon, kuraklık, şehirlerdeki trafik yoğunluğu ve park sorunu, yol talepleri, nükleer santraller, kültür varlıklarının korunması, düzensiz yapılaşma, fabrika atıklarının çevreyi kirletmesi, eğlence merkezi ve kahvehanelerden kaynaklanan gürültü kirliliği şikayet edildi.