Günsüz istihdamda
kayıtdışılığa dikkat çekti
Öz Gıda İş Sendikası Erzurum Şube Başkanı Özkan Günsüz, İşgücü piyasasının en önemli sorunlarından birisinin kayıtdışı istihdam sorunu olduğunu belirterek, “Kayıtdışı istihdamın yaygın olmasında temel etmen küçük aile işletmelerinin yoğun olduğu tarım kesiminin ekonomideki önemli payı, diğeri ise kendi hesabına çalışma biçiminin fazlalığıdır” dedi.
Öz Gıda İş Sendikası Erzurum Şube Başkanı Özkan Günsüz, İşgücü piyasasının en önemli sorunlarından birisinin kayıtdışı istihdam sorunu olduğunu belirterek, “Kayıt dışı istihdamın yaygın olmasında temel etmen küçük aile işletmelerinin yoğun olduğu tarım kesiminin ekonomideki önemli payı, diğeri ise kendi hesabına çalışma biçiminin fazlalığıdır” dedi.
İstihdam edilenlerin yüzde 53,0’ünün herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna kaydı bulunmadığını belirten Günsüz, “.Kayıt dışı istihdam özellikle ücretsiz aile işçiliği ve kendi hesabına çalışanlar ile yevmiyeli olanlarda yüksektir. Ücretli olanların beşte biri herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna kayıtlı olmadan istihdam edilirken, yevmiyeli olanların onda dokuzu kayıt dışı olarak çalışmak durumundadır. 2004 yılında sağlanan 644 bin kişilik istihdam artışının sadece 28 bini kayıtlı istihdam olarak gerçekleşmiştir. Diğer bir ifadeyle, geçtiğimiz yıl sağlanan istihdamın yüzde 95,7’sini oluşturan 616 bin kişi, herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşu kapsamına alınmadan kayıt dışı çalışmak durumunda kalmıştır” dedi.
TARIMDA KAYITDIŞI İSTİHDAM ORANI YÜKSEK
Tarım sektöründe kayıtdışı istihdam oranı yüzde 90 olduğunu belirten Günsüz, “Tarım dışı faaliyetlerde bu oran yüzde 34,0 olmaktadır. Sosyal güvenlik durumu, çalışanların üçte ikisinin kapsandığı kentsel yerlerde daha iyidir.Kayıt dışı istihdam, her şeyden önce sosyal güvenlik sisteminin etkinliğini de bozmaktadır. Böylesi bir durumda, çalışan nüfus sosyal güvenlik şemsiyesi altına alınamamakta, yeterli prim toplanamamakta, sosyal güvenlik kuruluşları da, başta finansman zorlukları olmak üzere çeşitli sıkıntılarla karşılaşmakta ve kendilerinden beklenen k hizmeti yerine getirememektedir. Kayıt dışı istihdamın bir diğer yönü de, kayıt dışı çalışanların sendikal haklardan yoksun olmasıdır. Çeşitli gerekçelerle kayıt dışı çalışmak zorunda kalanlar, sendikasız olma ve sosyal güvenlik kapsamı dışında olma, sağlıksız ortamlarda, işyeri ve iş güvenliği olmadan, pazarlık gücünden yoksun ve korumasız, istismara açık olarak çalışmak zorunda kalmaktadırlar. Buna göre; kayıt dışı istihdamdan dolayı devletin yıllık kaybı;İşçi-işveren SSK primi olarak 10, 8 milyar YTL,İşçi gelir-damga vergisi olarak 4,3 milyar YTL , İşçi-işveren işsizlik sigortası olarak 967 milyon YTL olmak üzere toplam 16,1 milyar YTL (16,1 katrilyon lira) olarak hesaplanmıştır”diye konuştu.