Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Erzurum’da ‘Tarım Müzesi’ oluşturmak için harekete geçti. Tarım Makinaları Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nihat Turgut’un geçtiğimiz yıl öncülük ettiği proje, Devlet Planlama Teşkilatı’na sunulurken, yaklaşık maliyeti 1 milyon TL olan projeyle, Cumhuriyet’in ilk yıllarından beri Türkiye’deki tarımsal mekanizasyondaki değişim süreci, kurulacak bir müzeyle anlatılacak.
//ZİRAAT FAKÜLTESİ PROJE GELİŞTİRDİ
Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Canbolat, “Tarım ile İlgili Kültürel ve Tarihsel Değer Taşıyan Materyallerin Toplanarak Muhafazası, Sergilenmesi ve Eğitimde Kullanılması” adını taşıyan proje hakkında bilgiler verdi. DPT’ye sundukları proje çerçevesinde fakülte bünyesinde “Tarım Müzesi” kuracaklarını anlatan Canbolat, ellerinde 80 ile 90 yaş arasında 150’yi aşkın tarım aleti bulunduğunu, kurulacak müzede söz konusu materyallerin sergileneceğini kaydetti.
//GELİŞEN TEKNOLOJİ KÜLTÜREL MİRASIMIZI DA YOK EDİYOR
Ziraat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Canbolat, maliyeti 969 bin 110 TL olan projenin amacını anlattı. Birçok sektörde olduğu gibi, tarımda da değişimin büyük bir hızla devam ettiğini söyleyen Canbolat, tarımda her geçen gün farklı bir teknolojik yeniliğin uygulamaya konulduğuna dikkat çekti. Prof. Dr. Canbolat, teknolojik değişimin en önemli dezavantajlarından birisinin kültürel mirasın kaybolmasına yol açması olduğunu vurgulayarak, “Tarımsal faaliyetlerin en eski merkezlerinden birisi olan ülkemizde, tarımın yaşadığı süreçlerin ve tarımdaki kültürel materyallerin mümkün olabildiğince gelecek kuşaklara aktarılması gerekir. Bunun için de gerek makine gerekse basit alet benzeri materyallerin toplanması ve sergilenmesi gerekir. Bu çalışmanın amacı tarım il ilgili tarihi ve kültürel değeri olan materyalleri sağlıklı bir ortamda muhafaza altına almak, bunları hem turistik amaçlı sergilemek hem de değişik hedef kitlelerin eğitiminde kullanmaktır.” diye konuştu.
//‘TARIM MÜZESİ’NDE, DEĞİŞİM SÜRECİ ANLATILACAK
Çok yakın bir gelecekte büyük bir tarım kültürü zenginliğine sahip olan bölgede, mevcut olan pek çok materyalin kullanımdan kalkacağını dile getiren Canbolat, bu açıdan bitkisel üretimin, hayvancılık ve tarımsal ürünlerin işlenmesi ile ilgili yöresel alet ve ekipmanların örneklerinin muhafaza altına alınmasında büyük faydalar olduğunu ifade etti.
Ziraat Fakültesi'nde mevcut olan ve Cumhuriyet’in ilk yıllarından beri ülkede yaşanan tarımsal mekanizasyondaki değişim sürecini gösteren çok sayıdaki malzemenin, bu çalışmanın çekirdeğini oluşturacağını kaydeden Prof. Dr. Canbolat, “Bu materyal maddi olarak değeri ölçülemeyen çok sayıda yerli ve yabancı kaynaklı traktör, hasat-harman makinesi, toprak işleme aletleri, gübre ve ilaç dağıtım makineleri gibi ekipmanlardan oluşmaktadır.” dedi.
Bunlara ilave olarak özellikle hayvancılık alanında çok büyük bir yöresel materyal zenginliğine sahip olan Doğu Anadolu Bölgesi’nin taranması ile mevcut koleksiyonun genişletileceğini belirten Canbolat, “Toplama çalışmalarına öğrencilerimizin de katılımı ile ülkemizin her yöresinden tarihi ve kültürel değeri olan tarımsal materyallerin yer aldığı eşsiz zenginlikte bir ‘Tarım Müzesi’ ortaya çıkacaktır.” ifadelerini kullandı.
//TARIM MÜZESİNİN İÇERİĞİ
Müzenin oluşturulması ve koleksiyonun genişletilmesi çalışmaları hakkında bilgiler de veren Prof. Dr. Canbolat, şunları kaydetti: “Toplama işlemi metoduna uygun bir bölge taraması yapılıp muhafaza edilmesi ve sergilenmesi için değer taşıyan malzemenin tespiti ile başlayacak. Daha sonra öncelikle hibe, gerekiyorsa satın alma yolu ile materyaller Ziraat Fakültesi'ne kazandırılacaktır. Daha sonraki aşamada fotoğraflı kataloglar oluşturulacak ve bu katalogda materyal ile ilgili her türlü bilgi yer alacaktır. Çalışmanın son aşamasında sağlıklı ve modem bir yapı içersinde kayıt altına alınan materyalin sergilenmesine geçilecektir. Bu aşamada konuya turistik olarak ilgi duyan kişilerin yanında hedeflenen kitlelerin eğitimi yapılacaktır. Bu sergileme merkezi Ziraat Fakültesi öğrencilerinin eğitim ve öğretimlerinin devam ettiği bir laboratuar olacaktır. Bunun yanında ilgili öğretim üyeleri, yüksekokul öğrencileri, ilköğretim okulu öğrencileri ve hatta Erzurum'a dışarıdan gelenler için de bir eğitim ve seyir yeri olacaktır.”
MÜZE’NİN KAPSAMI
Öte yandan Devlet Planlama Teşkilatı’ndan onay bekleyen projenin kabul edilmesi halinde kurulacak olan ‘Tarım Müzesi’nde, 1920’li yıllardan günümüze kadar kullanılan şu tarım aletleri sergilenecek:
Traktör, bahçe traktörü, kağnı, kepçe, tefsiye küreği, römork, karasaban, Anadolu sabanı, hayvanla çekilir pulluklar, traktörle çekilir pulluklar, toprak frezesi, dipkazan, merdane, tırmıklar, ara çapa makinaları, gübre dağıtma makinaları, ilaçlama makinaları, patatis dikim makinası, tahıl ekim makinası, kombine ekim makinası, sandıklı ekim makinası, biçerdöverler, sap döver harman makinaları, patates hasat makinası, şeker pancarı hasat makinası, balya makinası, tamburlu çayır biçme makinası, parmaklı çayır biçme makinaları, diskli çayır biçme makinaları, dolaplı orak makinası, akrobat ot tırmığı, namlu yapma tırmıkları, ot kıyma makinası, yem kırma makinası, mısır daneleme makinası, döven, değirmen, taş değirmeni ve rüzgar gülü.