DOĞUNUN DEĞİŞMEYEN KADERİ:
GELİRLER, YAKITA GİDİYOR
Doğu Anadolu Bölgesi'nde hane halklarının yaptığı tüketim amaçlı harcamalar içinde en yüksek payı konut, kira ve yakıt harcamaları alıyor. Özellikle yılın sekiz aylık diliminde yakıt giderleri toplam gelirin yüzde 25'i oranına varıyor.
ZORUNLU HARCAMALAR
Bölgede hane halklarının tüketim amaçlı yaptığı harcamalar içinde en yüksek payı konut ve kira harcamaları alırken, harcamaların yüzde 25 ’i yakıt giderinden oluşuyor. Türkiye’de hanehalkı başına aylık ortalama tüketim harcaması 1 225 YTL olarak tahmin edilirken, bu rakam bölgede 800 YTL olarak sınırlı. Bu durum bölge halkının gelir düzeyi düşüklüğünden kaynaklanıyor.
HANE HALKI BÜYÜKLÜĞÜNDE ARTIŞ VAR
Doğu Anadolu Bölgesi illerinin sosyo ekonomik performansları, ülke illeri sıralamasında son sırada. İşsizliğin yoğun olduğu, göçün arttığı bölgede, hane halkı büyüklüğü artmaya devam ediyor. Ülkede hane halkı büyüklüğü ortalaması 4 iken bu oran bölge illerinde 6'yı zorluyor. Yeni evlenen erkekler içinde işsizlik sebebiyle anne ve babayla birlikte oturma eğilimi güç kazanıyor. Bu durum hane halkı tüketim harcamalarının artışını da körüklüyor.
BİRLİK OTURMA GELENEĞİ CANLANDI
Erzurum bölgenin varlıklı illeri arasında bulunmasına rağmen, hane halkı büyüklüğü ortalamasının en yüksek olduğu iller içinde yer alıyor. Son yirmi yılda evlenenleri evden ayırmak şeklinde gelişen eğilim, artık evleri birleştirmek şekline dönüşüyor. İşsiz gençlerin ev masraflarını karşılamak ise ebeveyne düşüyor. Erzurum'da yaşam kalitesi de bozuluyor, aile içi huzursuzluklar artıyor.
AYDA BİR KİLO ET ALABİLEN MUTLU
Erzurum'da hane halkı giderleri içinde dördüncü kalemi gıda oluşturuyor. Asgari ücretliler, emekliler ve tek maaşlı ailelerde gıda giderleri toplam bütçenin yüzde 25'ini oluşturmasına karşın, sağlıklı bir beslenme sonucunu doğurmuyor. Alım gücü düşüklüğü sebebiyle halk ancak çok zorunlu, temel gıda maddelerini satın alabiliyor. Varoşlarda aylık et tüketimi miktarı aile başına bir kiloya ulaşmıyor.
TİYATRO DA NE Kİ?
Erzurum'da ailelerin kültür ve eğlence giderleri hemen hiç yok denecek kadar düşük düzeyde. Halkın çok büyük bir bölümü aile bütçesi içinden tatil gideri ayıramıyor. Sinema, tiyatro gibi etkinliklere katılanların oranı son derece düşük. Lokanta, pastane gibi giderler ise dar gelirliler için lüks sayılıyor ve bu türde harcama genelde yapılmıyor.