“TARİHİ AKIŞ İÇERİSİNDE KARABAĞ MESELESİ” DOKTORA TAZE OLDU

“TARİHİ AKIŞ İÇERİSİNDE KARABAĞ MESELESİ” DOKTORA TAZE OLDU Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü'nde Cemalettin Taşkıran tarafından yapılan doktora tezinde, tarihte Karabağ'da yaşanan gerçekler gözler önüne seriliyor. Taşkıran'ın, ''Tarihi Akış İçinde Karabağ Meselesi ve Türkiye'nin Karabağ Politikası'' isimli doktora tezinde, bugünkü Yukarı Karabağ'ın bulunduğu bölgenin çok eski zamanlardan beri Türk yurdu olduğuna dikkat çekilerek, Urartular'ın hakimiyetindeyken batıya doğru akın eden Türk boylarının bölgeye gelmeye başladıkları ve M.Ö 8. yüzyılda tarih sahnesine çıkan Saka Türklerinin Kafkaslar'a gelip, bölgenin sakinleri olduğu bildirildi. Bölgede, Sakalar'ın ardından Partlar ve daha sonra da Albanlar etkili olurken, 8. yüzyılda Araplar'ın bölgeyi işgal etmeleri sonucu, Alban çarlığının da varlığı sona ermiştir. KARABAĞ ERMENİLERİNİN ORTAYA ÇIKMASI. Karabağ'da yaşayan Albanların bir kısmı, zamanla ''Grigoryanlaşarak'' Ermeni kimliğini benimsemiştir. Böylece tarihte ''Karabağ Ermenileri'' denilen topluluk ilk kez ortaya çıkmıştır. Albanların bölgede yaşayanlarının büyük çoğunluğu ise İslamlaşarak, bugünkü ''Azeri Türkleri''ni oluşturmuşlardır. Karabağ'da, Selçuklu Türkleri, Moğollar, İlhanlılar ve Timur hükümranlığının ardından, Karakoyunlu ve Akkoyunluların yönetimi izlemiştir. Bölgede ayrıca, zaman zaman İran'da hüküm süren Türk Safevileri de hakimiyet sağlar. BÖLGEDE RUS HAKİMİYETİ 18. Yüzyıla kadar Safeviler'le Osmanlılar arasında sıkça el değiştiren Karabağ'da, 19. yüzyılın başlarından itibaren Ruslar hakim olmaya başlamışlardır. Karabağ'da ciddi olarak ilk Türk-Ermeni çatışması, Rusya'daki 1905 İhtilali'nden sonra meydana geldi. 1905 yılında Karabağ'da Ermenilerin saldırılarıyla başlayan olaylar, Gence ve Tiflis'e de sıçramış ve olaylarda, Ermeniler Karabağ ve Tiflis'teki Rus askeri garnizonları tarafından da destek görmüşlerdir. Ermenilerin bölgedeki istikrarsızlıktan faydalanarak, 1918 yılında Karabağ'da büyük çapta isyan çıkararak, Türklerin ev ve iş yerlerine saldırmaları da tarihi süreç içerisindeki önemli olaylar arasında yeralmakta. KARABAĞ'IN AZERBAYCAN'A BAĞLILIĞI. Mondros Mütarekesi sonrasında Türk Ordusu bölgeyi terk ederken, bölgeye gelen İngilizler, önceleri Ermeni ve Gürcüler'e dayalı bir politika izlemiş ve daha sonra, 1920 yılında Karabağ'ın Azerbaycan'a bağlı olmasını kabul ve ilan etmişlerdir. 1920 yılında Karabağ Ermenileri tekrar katliamlara girişmişler ve Karabağ'ı Ermenistan'a bağlamak istemişlerdir. Ardından Sovyet Ordusu Bakü'ye girmiş ve Azerbaycan Cumhuriyeti'ni ortadan kaldırmıştır. Karabağ'ı da Sovyetleştiren Ruslar, 1923 yılında Karabağ'ın Azerbaycan'a ait olduğunu kabul ve ilan eder. Daha sonra, Sovyetler Birliği'nin parçalanmasıyla Ermeniler, önce Karabağ'daki Türk yerleşim yerlerine saldırıp, Karabağ'ın tamamını işgal etmiştir. Taşkıran, çalışmasının son bölümünde ise, Türkiye'nin ekonomik yetersizlikler, bir türlü çözemediği güneydoğu problemi ve dış politikada gerçekçi ve istikrarlı politika izlenemeyişi nedeniyle, ''Karabağ meselesi''nin çözümüne istenilen katkıda bulunamadığına dikkat çekti.