ENDİŞELER VE BEKLENTİLER
Yeni teşvik düzenlemesiyle ilgili tartışma ve değerlendirmeler sürüyor. Düzenleme kapsamında 4. bölgede yer alan Doğu Anadolu Bölgesi illerinde yeni teşvikin istihdama yönelik yatırımları bölgeye yoğunlaştırmayacağı konusunda ciddi endişeler var. Halen uygulamada olan 5084 sayılı yatırım ve istihdamı teşvik yasasının aralık ayında sona erecek olması, bölge ekonomisi için ciddi bir handikap olarak görülürken, yeni düzenlemenin getirileri konusunda ise kuşkular yaşanıyor.
ESKİ TEŞVİKLER YATIRIM GETİRMEDİ
Bölgedeki ekonomi uzmanları 4325 ve 5084 sayılı yasa uygulamalarının dar alanda başlatıldığını, daha sonra ise teşvikli il sayısının hızla artırılarak genişletildiğini belirterek, bunun sonucunda bazı illere hiç yatırım gitmezken, çok az sayıdaki ilde gelişmeler sağlandığı, esas itibariyle kalkınma sorunu yaşayan yörelerde yatırım beklenirken bunun gerçekleşmediği görüşünü taşıyorlar. Uzmanlar, yeni uygulamanın tüm illere yönelik olmasının bölgeler arası kalkınmışlık farkını gideremeyeceği endişesini ifade ediyorlar.
5084’TEN YARARLANAMADIK
Uzmanlara göre, 4325 ve onun ardından uygulamaya konulan ve 31 Aralık 2008 tarihinde son bulduktan sonra bir yıl uzatılan 5084 sayılı Teşvik Yasaları esas itibariyle "gerice yörelere yatırım"ı teşvik amacını taşıyordu. Ve her iki teşvik yasası da genişletildi. Doğu ve Güneydoğu'daki 21 il yerine batıdaki Düzce, Uşak ve Osmaniye gibi illerin yararlandığı bir sonuç getirdi. Asıl yararlanılması düşünülen 21 ilden bazıları bu teşviklerden hiç yararlanamadı.” Endişe, yeni düzenlemenin de aynı sonucu doğurması.
ERZURUM’DA ORTAK TEPKİ YOK
Erzurum’da yeni düzenlemeyle ilgili olarak henüz ekonomi çevrelerinde ortak bir tepki geliştirilmedi. Üniversitenin ilgili fakültelerindeki bilim adamlarının teşvik süreci ve düzenlemeyle ilgili değerlendirmelerde bulunmaması ise dikkat çekti. ETSO ve ETB, yeni teşvikin genel manada iyi sonuçlar doğuracağı, görüşünü deklare ederken, EESOB, meseleye kayıtlı yaklaştı.
ESOB YAKLAŞIMI
Yeni düzenlemeyi değerlendiren Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı Fırat, yeni teşvik paketi, bugüne kadar hazırlanan en iyi düzenleme, fakat eksikleri var.” dedi. Fırat, yeni teşvik paketinin, özellikle ticari kabiliyeti yüksek olan işletmelere çeşitli hak ve imkanlar sunduğunu söyledi.
ERZURUM YARARLANABİLECEK Mİ?
Fırat, yasal düzenlemenin, tabana yayılmasının şart olduğuna dikkati çekerek, küçük işletmelerin ayakta kalabilmesi, yatırımlarını geliştirip büyütebilmesi için, teşvik paketinde bir takım ek düzenlemelere ihtiyaç olduğunu kaydetti. Teşvik paketinde, 50 ve üzerinde çalışanları bulunan işletmelerin, bir takım ayrıcalıklara muhatap olabileceklerinin belirtildiğini aktaran Fırat, “Erzurum’da 50 ve üzerinde çalışanı bulunan kaç işletme var ki.” dedi.
KÜÇÜK ESNAF NE OLACAK?
Teşvik paketindeki şartların biraz daha yerele indirgenmesini ve illerdeki mevcut iş potansiyelinin göz önünde tutulmasını isteyen Fırat, “Yüksek ticari kabiliyete sahip işletmeler elbette desteklenmelidir. Ancak bölgelerde ve illerde faaliyet gösteren büyük ölçekli işletmelerin varlığıyla yokluğu da sorgulanmalıdır. Teşvik, küçük işletmeleri de kapsamalıdır ki, büyüme sağlanabilsin..” diye konuştu.