Yerel siyasete bilimsel yaklaşım

CANER EFE(GHA) – 2007 yılında yapılan genel seçimlerde AK Parti’ye yüzde 67.7 oranında oy vererek Türkiye sıralamasında zirve yapan Erzurum, bilimsel anlamda masaya yatırıldı. Yapılan sosyolojik bir araştırma, Erzurum’daki seçmenin, AK Parti’ye “ekonomi kurtarıcısı” gözüyle baktığını ortaya koydu. Araştırmada, AK Parti’nin, dini bir ideolojinin salt temsilcisi gibi görülmediği sonucuna da ulaşıldı.

//ARAŞTIRMA SONUÇLARI

Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Yıldız Akpolat’ın yaptığı, “Bir Çevre Örneği Olarak Erzurum’un Siyasete Bakışı” konulu araştırmada, 2007 Genel Seçimleri’nde ‘Erzurum’un neden AK Parti’den yana tercih yaptığı?’ sorusunun cevabı verilirken, seçmenin AK Parti’ye olan bakış açısı da irdelendi. Yakutiye, Palandöken ve Aziziye bölgelerinde yaşayan 180’i kadın, 207’si de erkek olmak üzere toplam 387 kişinin görüşleri doğrultusunda yapılan araştırmada ilginç sonuçlar elde edildi.

Yaşları 25-44 arasında değişen, çoğunluğu evli, tahsil olarak da lise ve üniversite ağırlıklı nüfusun teşkil ettiği örneklem üzerinden yola çıkan Doç. Dr. Yıldız Akpolat, araştırma sonucunda, seçmenin AK Parti’ye, ‘ekonomi kurtarıcısı’ gözüyle baktığı yönünde bir netice elde ettiğini söyledi.

//ÖRNEKLEM

Doç. Dr. Yıldız Akpolat, aralarında işçi, memur, esnaf ve serbest meslek sahibi olanların yanında emekli ve ev hanımlarının da bulunduğu seçmenlerin görüşleri doğrultusunda yapılan araştırmada, AK Parti’nin oy yoğunluğunu elinde bulundurmasının temel nedeninin ekonomi olduğuna dikkati çekti. Doç. Dr. Akpolat, denek olarak seçtikleri 387 seçmenin 236’sının AK Parti’ye oy verenlerden oluştuğunu belirterek, “AK Parti’ye oy veren 236 kişiden 99’u, AKP’yi ekonomi-politikalarından, hizmetlerinden ve sağladığı istikrardan memnun oldukları için çoğunlukla oy vermektedir. Partiyi dinsel ideolojik bir parti olarak ise daha az (25 kişi) tercih etmektedir. AKP’yi tercih edenlerden 25’inin, parti liderini sevmesini oy verme nedeni olarak göstermesi, Başbakan Tayyip Erdoğan’ın halk içinde sevildiğini göstermektedir” diye konuştu.

//TERCİHLERDE TEMEL ETKEN

Araştırmanın, diğer partiler bağlamındaki sonuçlarını da açıklayan Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Yıldız Akpolat, “CHP’yi cumhuriyetin değerlerine (10 kişi), MHP’yi ulusal değerlere (34 kişi) bağlı olduğu için daha fazla tercih etmektedirler. Değer ve ideoloji bağı göz önünde tutulduğunda ise, CHP’ye 12 kişi oy vermiştir. CHP’ye toplam 18 kişinin oy verdiği düşünüldüğünde oy verenlerin CHP’nin cumhuriyetçi ideolojisinden ötürü oy verdikleri görülmektedir. Yine değer ve ideoloji bağı düşünüldüğünde MHP’ye oy verenlerin toplam 86 kişiden 60 kişisinin ulusal ideolojik olarak MHP’ye çoğunlukla oy verdiği görülür. Bununla birlikte örneklem içinde 13 kişinin partilere güvenmeme nedeni ile oy vermemesi de dikkat çekicidir. Saadet Partisi’ne oy verenlerin üçte birinin bu partiyi dinsel değerlere bağlı olduğu için tercih etmesi, tüm partiler içinde bu partinin dini yönelimli görüldüğünü ifade etmektedir.” şeklinde konuştu.

//MHP VE SP’DE ERKEKLER ÖN PLANDA

Araştırma, siyasal tercihlerin cinsiyetle olan ilişkisini de ortaya koydu. Seçmenler üzerinde yapılan araştırmanın, AK Parti’ye oy vermede cinsiyetin etkili bir faktör olmadığını gözler önüne serdiğini anlatan Akpolat, “Örneklem içinde AKP’ye oy vermede cinsiyetin etkili bir faktör olmadığı, MHP’ye oy vermede cinsiyetin etkili olduğu ve daha ziyade erkeklerin MHP’ye oy verdiği, Saadet Partisi için de MHP’nin durumunun geçerli olduğu, CHP’ye oy vermede cinsiyetin çok az etkili olduğu görülmüştür” dedi. Erzurum’un milliyetçiliğin kalesi ve Dadaş milliyetçiliğinin bir şehri olarak bilindiğine dikkati çeken Doç. Dr. Yıldız Akpolat, “Erzurum’da son genel seçimlerde yaklaşık % 68 oranında oy alan AKP, MHP’yi geçmiştir. Bu çalışmanın sonuçlarına göre de, örneklemin % 61’i AKP’ye oy verdiği görülmektedir. Örneklem içinde AKP’ye oy verenlerin çoğunluğunun lise ve üniversite mezunu olduğu bununla birlikte AKP’nin her düzeyden eğitim seviyesine sahip insanlardan oy aldığı, CHP’ye oy verenlerin çoğunluğunun lise ve yüksek öğretimli oldukları, MHP’ye oy verenlerin de çoğunluğunun lise ve yüksek öğretimli oldukları görülmektedir. Neticede AKP her eğitim seviyesinden oy alarak diğer partilere göre, geniş bir evreni kapsamaktadır. Örneklem içinde AKP’ye oy verenlerin çoğunluğunun ücreti-çalışan (işçi-memur-öğretmen) ve faal olarak çalışmayan (emekli-ev kadını) meslek türlerinden olduğu görülmektedir.” diye konuştu.

//ERZURUM ÖZELİNDE YAPILAN TESPİTLER…

“Türk sivil toplumunun, işte bu küreselleşmenin merkezi tarafından ülkenin merkezine yapılan baskılar, denetimli bir modernleşmenin sınırlarını gevşeterek siyasetin nesnesi olmaktan öznesi olmaya doğru hamleler atmasının bir vesilesi olmuştur. Son genel seçimler ve özellikle referandum sivil toplumun siyasette belirleyici olma isteminin bir göstergesidir. Cumhurbaşkanlığı kurumunun halk tarafından belirlenme istemi bize bunu ifade eder. Örneklem olarak aldığımız, Anadolu’nun doğusundaki Erzurum insanının son genel seçimler ve referandum oyunu belirleyen nedenler bize göstermektedir ki; AKP’yi insanlar ekonomik durumlarını düzelten olarak görmektedir. Bu partiyi dini bir ideolojinin salt temsilcisi gibi görmemektedir. Ancak insanların belirli partilere oy verirken üçte bir oranında ideolojik değerlere bağlanarak oy vermeleri, halkın ideoloji türü olan yumuşak ideolojilerin de kendi içinde tutarlılığının bir göstergesi olarak kabul edilebilir. Yani halk içinde kendi dünya görüşünün farkında olma durumu söz konusudur. Bilinçsiz bir şekilde oy verilmemektedir. Bununla birlikte insanlar kendilerinin değer ve söylemini paylaşan siyasal iktidarı kendilerine yakın görmektedirler. Kendilerine benzeyen insanların iktidar olması bu insanlar için siyasetin nesnesi olmaktan öznesi (belirleyeni) olmanın bir içkin arzusunu ifade etmektedir.