Tüketiciyi Koruma Derneği Erzurum Şubesi Başkanı ve Palandöken İlçe Tüketici Hakem Heyeti Üyesi Gamze İspirli, son dönemlerde artan mesafeli satışlar konusunda uyarılarda bulundu. Son dönemlerde Erzurum’da bulunan ilçe tüketici hakem heyetlerine internet yoluyla yapılan beyaz satışı konusunda yoğun başvurular yapıldığını, firmanın ürünleri tüketiciye göndermediğini belirten İspirli, vatandaşın bu konuda bilinçli olmasını, güvenilir olmayan sitelerden alışveriş yapmamasını istedi.
İspirli, teknolojide yaşanan gelişmelerin, dijitalleşme ve internet altyapısının gelişmesi gibi olguların, alışveriş alışkanlıklarında değişimler yaşanmasına; tüketicilerin geleneksel yöntemler yerine uzaktan iletişim araçları ile kurulan mesafeli sözleşmeler ile alışverişe yönelmelerine neden olduğunu ifade etti.
İspirli, geleneksel alışveriş yöntemlerine göre zaman, mekan ve fiyat yönünden hem satıcı hem de tüketicilere sağladığı avantaj ve kolaylıkları barındıran mesafeli satışların, özellikle içerisinde bulunulan Covid-19 döneminde daha çok tercih edilir hale geldiği ve işlem hacminin ciddi oranda artış gösterdiğine işaret etti.
İspirli, bu tür satışların birçok kolaylığı beraberinde getirdiğini ancak tüketicilerin zaman zaman yasal yükümlülüklerinin bilincinde olmayan, kötü niyetli ve fırsatçılık yapmak isteyen satıcılar tarafından stoklarında olmayan ve tedariki 30 günlük yasal teslim süresi içerisinde yapılamayacak ürünleri dahi satışa konu ederek mağdur edildiğinin tespit edildiğini ifade etti.
Erzurum’da bulunan ilçe tüketici hakem heyetlerine yoğun başvurular yapıldığını belirten İspirli, ‘’Erzurum’da son günlerde özellikle ilçe tüketici hakem heyetine İstanbul merkezli bir firma tarafından internet yoluyla beyaz eşya satılıyor, tüketicinin internetten aldığı beyaz eşya tüketiciye teslim edilmiyor. Bu konuda yoğun başvuru alıyoruz. Piyasaya göre düşük ürünlerin pazarlandığı konusunda reklam yapılıyor. İstanbul Bilişim isimli bu site tüketiciyi mağdur ediyor. Ürün bedelleri tahsil edildikten sonra, teslimlerin hiç yapılmadığı ya da teslim edilmeyen ürünlere ilişkin bedel iadesi içerikli cayma taleplerinin karşılanmadığı hatta tüketicilerin söz konusu taleplerini iletebilecekleri bir muhatap dahi bulamayarak, mağdur edildiklerini görüyoruz. Tüketici güvenilir sitelerden alışveriş yapmalı’’ dedi.
İspirli, özellikle kurumsal olmayan internet siteleri ve sosyal medya mecraları hatta cep telefonu uygulamaları üzerinden satın alma işlemi yapıldığını kapıda ödeme vb. banka hesap sahiplik bilgisi olmayan ödeme yöntemleri ile gerçekleştirilen alışverişlerde çok sayıda mağduriyet yaşandığını ifade etti.
Önceleme yapılması gerektiğini belirten İspirli, ‘’İnternet veya telefon ile alışveriş yapılmasına karar verilmesi durumunda satıcı hakkında arama motorlarında kısa ve genel bir ön inceleme yapılmalı, gerekirse şikayetler incelenmeli. Mesafeli yöntemin tüketicilere sağladığı avantajlardan birisi de, satın alınması planlanan malın veya hizmetin fiyatı ve niteliklerini birçok mecradan araştırabilme kolaylığı sağlaması. Bu sebeple mal veya hizmetin diğer mecralardaki yaklaşık fiyatının öğrenilmesi ve kıyaslama yapılması, gerçekçi olamayacak kadar cazip görünen düşük fiyatlara veya indirimlere dikkatle yaklaşılması çoğu mağduriyetin önüne geçeme olanağı sağlar. Alışveriş yapılması düşünülen internet sitesinde satıcının ticari unvanı, adresi, sabit telefonu, MERSİS numarası, ETBİS kaydı, güven damgası bilgisi gibi bilgilerin olup olmadığı kontrol edilerek alışveriş yapılmalı. İnternet sitesinin sahte veya taklit bir site olması ihtimaline karşın site adının kontrol edilmesi gerekirse Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunun “internet site bilgisi sorgulama” ekranından faydalanılması çoğu mağduriyetin önüne geçilebilir. Sosyal medyada gezinirken karşılaşılan tanıtım ve ilanlara karşı, bu mecralar aracılığıyla ulaşılan sitelerin sahte, taklit ve kötüye kullanılması ihtimallerine karşı, satıcının kendi sitesinden ürünün kontrol edilmesinde faydalı olur. İnternet sitesi üzerinden alışveriş yapılmasına karar verilmesi durumunda SSL sertifikası, 3D Security veya sanal kartla ödeme gibi detaylara dikkat edilmesi faydalı olur. Ödeme yapmadan önce, tüketiciye iletilmesi yasal zorunluluk olan ön bilgilerin okunması da çoğu mağduriyeti önler. Satıcının ticari unvanı, adresi, sabit telefon numarası gibi iletişim bilgileri, mal veya hizmetin ödenecek toplam tutarı, cayma hakkına ilişkin ayrıntılar ve hak arama yolları bu bilgilerden bazıları’’ dedi.
Tüketicilerin, mağduriyetleri konusunda tüketici hakem heyetine başvurabileceğini belirten İspirli, ‘’Tüketicilerin mesafeli sözleşmeler ile ilgili olarak yaşadıkları uyuşmazlığın çözülmesinde 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kapsamında Tüketici Hakem Heyetlerine yapılacak başvurularda değeri 6 bin 920 TL altında bulunan uyuşmazlıklarda İlçe Tüketici Hakem Heyetleri, büyükşehir statüsünde olan illerde 6 bin 920 TL ile 10 bin 390 TL arasındaki uyuşmazlıklarda İl Tüketici Hakem Heyetleri’ne başvuruluyor. Tüketici ayrıca 175 nolu tüketici hattına başvurabilir’’ dedi.