MEVSİMLERİN RUH SAĞLIĞI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ
Bazı psikiyatrik rahatsızlıklarda mevsimlerin etkili olduğunun uzun zamandır bilinen bir gerçek olduğunu kaydeden Gültekin, yapılan bilimsel araştırmalar ve geriye dönük hasta kayıtlarının incelenmesiyle bu sonuca varıldığını belirtti. Psikiyatrik rahatsızlıklar içerisinde özellikle duyu durum bozukluklarının mevsimsel özellikler gösteren tipler olduğuna dikkati çeken Gültekin, “Bunlar modern sınıflandırma sistemleri içinde yer almışlardır. Bipolar affektif bozukluğun depresif nöbetleri genellikle kış aylarında görülürken, manik nöbetler genelde ilkbaharda ortaya çıkma eğilimi gösterirler. Böyle bir eğilim olmasına rağmen bu vakalar gelen hastalar içinde az bir grubu oluştururlar” dedi.
KIŞ MEVSİMİNE DİKKAT
Yapılan bilimsel araştırmalar ve geriye dönük kayıtların incelenmesinde depresyon hastalarının kış aylarında daha fazla ve daha şiddetli ataklar geçirdiği ve bunların hastaneye yatış oranlarına bakıldığında artışın göze çarptığını anlatan Uzman Dr. Gültekin, “Manik nöbet gösteren hastaların ise daha çok ilkbahar aylarında nüksettikleri görülmektedir. Bunun altında yatan sebep ise, gün ışığının insan duyguları üzerindeki olumlu etkisidir. Çünkü bu hastaların parlak gün ışığı tedavisine genelde iyi cevap verdiği görülmektedir” şeklinde konuştu.
KIŞ VE SOĞUK, İ TÜKENMİŞLİK SENDROMUNA NEDEN OLUYOR
Psikiyatri Uzmanı Dr. Doğan Gültekin, soğuk havanın insanlarda tükenmişlik sendromuna neden olduğunu; kış aylarında depresyon, anksiyete ve panikatak gibi rahatsızlıklarda artış gözlemlendiğini ifade etti. Havanın sürekli kapalı olduğu ve güneşin az göründüğü yerlerde insanların içine kapandığına işaret eden Gültekin, “Güneş ışınları beyinde bulunan melatonin maddesini uyarır, bu da insana enerji verir. Güneşin az göründüğü bölgelerde melatonin maddesi uyarılmaz ve bu da insanların enerjisini azaltarak içine kapanmalarına neden olur” dedi.
DEPRESYON RİSKİ NASIL ATLATILIR?
Doğan Gültekin, sonbaharda başlayan ve ilkbahara kadar devam eden kış depresyonunun karanlık, soğuk hava, alçak basınç ve açık hava aktivitelerinin azalmasıyla doğru orantılı geliştiğini kaydederek, dışarıdan gelen motivasyonların etkisini yitirmesiyle, kişinin kabuğuna çekilme eğilimi gösterdiğine dikkat çekti. Depresyona eğilimin arttığı bu mevsimde çalışmanın, işe veya okula gitmenin oldukça yorucu olabileceğini dile getiren Gültekin, özellikle Kasım ve Şubat ayları arasında dikkatli olunması gerektiğini vurguladı. Kısalan ve kararan kış günlerinde mümkün olduğunca gün ışığına çıkmanın, bulutlu günlerde bile sabah veya öğlen arasında 20–30 dakika dışarıda geçirmenin çok faydalı olacağını anlatan Doğan Gültekin, “Ruh halinizdeki ve enerji seviyenizdeki değişikliklere dikkat edin, bunlarda bir düşüş başlarsa bunu önemseyin. Kış boyunca sizi zihinsel ve ruhsal olarak tatmin edecek zevkli uğraşlar planlayın” tavsiyesinde bulundu.