Güneş Vakfı tarafından düzenlenen Geleneksel Cuma Konferansları’nın bu haftaki konuğu, “Türk Kültürü’nde Kopuz” isimli konusuyla, Dombra icracısı Semih İpek oldu.
Güneş Vakfı’nda çok yoğun bir ilgiyle karşılanan İpek, Türkiye’de bilinen kopuz anlayışıyla, Türk Dünyası’ndaki kopuz anlayışının farklı olduğunu belirtti. İpek, Türkiye’deki kopuzun telli çalgılarımızdan bağlamaya benzediğini vurgulayan İpek, Kazakların Kıl Kopuz, Kırgızlar’ın ise Kıyak olarak isimlendirdikleri Türk Dünyası’nda kullanılan kopuzun, kemençenin atası olduğunu belirtti.
Kopuzu ilk keşfeden kişinin Korkut Ata olduğunu söyleyen İpek, konuşmasında kopuzun icadıyla ilgili efsanelere yer verdi. İpek, “Efsanelerden birisinde Azrail’in, Korkut Ata’nın canını, kopuzunun sesinin sustuğu anda alacağını bildirdiği ifade edilmektedir. Bunun üzerine Korkut Ata, Güney Kazakistan’daki Sir Derya Nehri’nin üzerine bir kilim serer ve kilimin üzerinde gece gündüz kopuz çalmaya başlar. Bir gün Korkut Ata’yı bir örümcek ısırır ve Korkut Ata uyur. Korkut Ata uykuya daldığı anda kopuzunun sesi susar ve Azrail Korkut Ata’nın canını alır. İpek, bu efsanede yer alan kopuzun sesinin susması meselesinin, manevi anlamda kullanıldığına dikkat çekmiştir.”
Dünya üzerinde kopuz çalan kimse kalmazsa ve kopuz sesi duyulmazsa, hiçbir evde saz veya kopuz olmazsa o gün Korkut Ata’nın gerçekten öleceğini ifade eden İpek, Kazakistan’da yer alan Korkut Ata’nın mezarının başucunda kopuz şeklinde bir anıtın var olduğunu belirtti.
Kopuz çeşitlerinden bahsederek konferansına devam eden İpek, Türk milletinin kopuz sesinden, hastaları iyileştirme ve haberleşme gibi birçok alanda yararlandığını belirtmiştir. İpek, konferansı dombra eşliğinde Türk Dünyası müziklerinden örnekler icra ederek sona erdirdi.
Güneş Vakfı yöneticilerinden İsmail Arslan, konferansın ardından kopuzun Türk Dünyası’ndaki yeri ve önemini belirterek, Türk Kültürü’ne ait olan kopuz, saz ve kemençe gibi müzik aletlerinin her Türk ailesinin evinin bir köşesinde muhakkak bulunması gerektiğini vurgulayıp bu alanda gençlerimizin eğitilmesi için ülke çapında kurs eğitimlerinin yaygınlaştırılması gerektiğini ifade etti.
Arslan, dombra icracısı Semih İpek’e Güneş Vakfı’nda sunmuş olduğu konferans için teşekkürlerini iletti.