TİCARİ UMUTSUZLUK
Kapanan işyeri sayısında ciddi bir artışın gözlendiği ilde, protestolu senet sayısı da yeniden hızlanma seyri izliyor. Alışveriş hacmindeki düşüş sebebiyle işlevi zayıflayan ticaret kesimi, işletme giderlerini ödeyemez durumda. Pirim borçlarını ödeyemez hale gelen kesimde, kredi ödemelerinde de ciddi sorunlar yaşanıyor.
SATILIK İLANLARI
Erzurum kent merkezinde ticaretin en işlek ve canlı olduğu alanlarda kapanan, devredilen işyeri sayısında patlama yaşanıyor. Taşmağazaları gibi ticaretin yoğun olduğu alışveriş merkezinde onlarca dükkan boş durumda. İşyerlerinin vitrinlerini mallar değil “kiralık” veya “devren satılıktır”, tabelaları süslüyor. Günlük işletme masrafını bile karşılayamayacak duruma düşen esnaf ise çaresiz halde, dükkan ve tezgahını bekliyor.
KRİZ PANİĞİ
Alım gücü zaten düşük olan halkın kriz paniğiyle alışverişten kesilmesi, ticarette durgunluk ötesi bir durum oluşturuyor. Nakit alışverişin tamamen bitme aşamasına geldiği ticaret sektöründe kredili satışlarda da büyük düşüş yaşanıyor. Vatandaş kredili satışlara da temkinli yaklaşıyor, esnaf ise siftah etmeden, umutlarını bir sonraki güne yığarak işyerinden ayrılıyor.
TÜCCAR KENTİ, ACINACAK HALDE
Doğu Anadolu Bölgesi illeri içinde ticaret sektörünün en canlı olduğu üç ilden biri olan Erzurum, toplam alışveriş hacmi bakımından bölgenin diğer illerinin gerisinde. Sınır ticaretinin yapıldığı illerde ticaret bu alana yoğunlaşırken, Erzurum esnaf ve tüccarının umut kapısı kamu çalışanları ve kamu alımları. Son dönemlerde kamu alımlarındaki azalma, kamu istihdam hacminin daralması krizin diğer etkileriyle birleşince, esnaf için tek çıkar yol işi terk etmek olarak gözüküyor.
TİCARET MERKEZLERİNDE DURGUNLUK
Erzurum kent merkezinde ticaret sektörünün içinde bulunduğu açmazı tespit için, ticaretin en yoğun yaşandığı Mahallebaşı, Gürcükapı, Erzincankapı bölgelerini gözlemlemek yeterli. Sektör içinde kalmak için direnen çok sayıda esnaf, dükkan ve tezgahını işletmek amacıyla ev veya özel aracını satılığa çıkarıyor. Belirgin bir sayıya erişen esnaf ise ticaretten çekiliyor, ya da göç hazırlığı yapıyor. Esnafın içinde bulunduğu çıkmaz, il ekonomisinin bugününü olduğu gibi geleceğini de ipotekli ve krizli bir hale sokuyor.
KAMU ALIMI BEKLENTİSİ
Erzurum esnaf ve tüccarı, krizin etkisini azaltmak için özel tedbirlere yönelen hükümetten çare umuyor. Metropol illere göçün hızlandığı ilde, nüfus hareketliliğinin azalması, sermaye göçünün hız kesmesi için kamu alımlarının Doğu Anadolu Bölgesi illerinden yapılmasını isteyen esnaf ve tüccar, hükümetin hayata geçirmeyi planladığı istihdam paketi içinde bölgeye özel kontenjan ayırmasını bekliyor.
2011 UMUDU
2011 çerçevesinde yapılacak yatırımların hızlandırılmasını, bu yatırımlar için yapılacak tüm kamu alımlarının Erzurum’da gerçekleştirilmesi için düzenleme yapılmasını bekleyen esnaf ve tüccar, bölge illerinde pirim borçları ve kredi ödemeleri konusunda bir pozitif ayırımcılık uygulanmasını, krizin etkisini azaltacağı döneme kadar enerji giderlerinde özel indirime gidilmesini talep ediyor.
ERZURUM YAKLAŞIMI
Hükümetten, Türkiye’nin en fazla sermaye ve emek göçünün verildiği iller arasında yer alan il için bir “Erzurum yaklaşımı” sergilemesini isteyen ticaret kesimi, her geçen gün etkisini biraz daha artıran ekonomik krize karşı dayanma ve direnme gücü oluşturulması için bu yapılanmaya gerek olduğunu belirtiyor. Özetle esnaf yarınını göremiyor, içine düştüğü sorunların çözümünü de hükümetten “acil” kaydıyla bekliyor.