Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın açıkladığı 'Türkiye Okuma Kültürü' araştırmasından çarpıcı sonuçlar çıktı. Araştırmaya göre, yılda en fazla kitap okunan iki il Erzurum ve Erzincan. Siirt, Batman, Şırnak ve Mardin'de ağırlıklı olarak psikolojik temalı kitaplar okunurken; Muş, Bitlis, Hakkari, Van ve İstanbul'da ise en çok aşk temalı kitaplar tercih ediliyor.
BAKANLIK ARAŞTIRMASI
Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın, SONAR Araştırma Grubu'na yaptırdığı Türkiye Okuma Kültürü Haritası Projesi'nin sonuçları açıklandı. Araştırma, 26 ilde, 7 yaş grubu üzerinde 7 bin 212 kişi ile görüşülerek gerçekleştirildi. Sonuçlar oldukça ilginç detaylar ortaya koydu. Buna göre, Türkiye nüfusunun yaklaşık yarısı (yüzde 47. 04) bir seferde en fazla yarım saat okuyor. Hiç okumuyorum diyenler yüzde 19. 32, yaklaşık 1 saat diyenler yüzde 22. 20, yaklaşık 2 saat diyenler yüzde 6. 65.
Türkiye'de okuma rastgele ve düzensiz yapılıyor. Seçici ve düzenli okuyanların oranı yüzde 25. 9, rastgele bir kitap seçip düzensiz okuyanlar ise yüzde 45'lik dilimi oluşturuyor.
Okuma materyalleri arasında kitap yüzde 47. 11 ile ilk sırada yer alıyor. Kitabı, yüzde 34. 45 ile gazete takip ediyor. En çok, tavsiye edilen kitaplar (yüzde 61) okunuyor.
//TAKİP EDİLEN BİR YAZAR YOK
Katılımcıların yüzde 84. 21'i düzenli olarak izledikleri bir yazar olmadığını belirtirken, yüzde 15. 79'u olduğunu söylüyor. Bu oran içinde en fazla takip edilen üç yazar ise sırasıyla Ömer Seyfettin, Ayşe Kulin ve Orhan Pamuk.
'Kitapları nereden temin ediyorsunuz?' sorusuna, katılımcıların yüzde 82'si satın aldığı cevabını veriyor. Arkadaşları ile değişim yaptığını söyleyenlerin oranı yüzde 38. 2, kütüphaneden temin ettiğini belirtenler ise yüzde 13. 9.
'Korsan kitap alıyor musunuz?' sorusuna katılımcıların yüzde 84'ü, 'Hayır' cevapını veriyor.
Araştırmanın haritalar kısmında ise ilginç sonuçlar göze çarpıyor. Sunumu yapan SONAR Başkanı Hakan Bayrakçı, haritaların birincil cevaplara göre oluşturulduğunu vurguladı. Çıkan haritalara göre özellikle Ege ve alt Marmara (Çanakkale, Balıkesir, Bursa, Bilecik, Eskişehir, İzmir, Manisa, Kütahya, Afyon, Uşak, Aydın, Denizli, Muğla) ile Kırıkkale, Kırşehir, Nevşehir, Aksaray ve Niğde'nin içinde bulunduğu grup boş zamanlarını ailesi ile geçirdiğini belirtiyor. Ardahan, Kars, Iğdır ve Ağrı, boş zamanında en çok müzik dinliyor. Mersin ve Adana için ise Yaygın olarak arkadaşlarıyla zaman geçirme seçeneği öne çıkıyor. İstanbul, Ankara ve Antalya'nın da içinde bulunduğu çok sayıda il boş zamanlarda en fazla televizyon izlediklerini belirtiyor. Edirne, Tekirdağ, Erzurum, Erzincan gibi illerde ise kitap/gazete ve dergi okuma seçeneği öne çıkıyor.
BİR YIL İÇİNDE EN FAZLA KİTABI RZURUM VE ERZİNCAN OKUYOR
Bir yıl içinde ortalama okunan en fazla kitap adedine bakıldığında 12-13 kitapla Erzurum ve Erzincan ilk sırada yer alıyor. Bu illeri 10-11 kitap ile Yalova, Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu takip ediyor. İzmir, Aydın, Muğla, Denizli, Çanakkale, Balıkesir, Konya, Hatay, Kars, Zonguldak, Bartın, Kastamonu'nun da içinde bulunduğu çok sayıda ilde bu sayı 5-6 iken, Ankara'nın da içinde bulunduğu bazı illerde 8-9, İstanbul'un da içinde bulunduğu çeşitli illerde ise 7-8 olduğu görülüyor.
Okunan kitapların konularına göre dağılımına bakıldığında, Ankara, İstanbul, İzmir, Aydın, Muğla, Hakkari, Van gibi illerde Edebiyat ön plana çıkıyor. Konya, Erzurum, Erzincan, Sivas, Kastamonu, Kayseri gibi illerde din; Çanakkale, Balıkesir, Tekirdağ, Kırklareli, Edirne'de ağırlıklı olarak tarih; Antalya, Mersin, Hatay, Eskişehir'de eğitim ilk sıralarda yer alıyor.
EN ÇOK MACERA, AŞK VE TARİH TEMALI KİTAPLAR OKUNUYOR
Araştırmaya göre en çok macera, aşk ve tarih temalı kitaplar okunuyor. Ankara, İzmir, Konya, Sivas, Kars, Tunceli, Diyarbakır'ın da içinde bulunduğu geniş bir yelpazede en çok macera temalı kitaplar ön plana çıkıyor. Psikolojik temalı kitapların ön plana çıktığı iller ise Siirt, Batman, Şırnak ve Mardin. Muş, Bitlis, Van, Hakkari ve İstanbul ise en fazla aşk temalı kitapları tercih ediyor. Toplamda macera temalı kitap okuyanların oranı yüzde 21. 9, aşk temalı kitapları okuyanların oranı yüzde 18. 2, tarih temalı kitapları okuyanların oranı ise yüzde 17. 9.
GÜNAY’IN DEĞERLENDİRMESİ
Araştırma ile ilgili değerlendirmede bulunan Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, rakamların Türkiye'de okuma kültürü anlamında bir iyileşmeyi gösterdiğini belirtti. Kitabın artık günlük hayata girmeye başladığını belirten Günay, "Ortalama 7 kitabı, 12 kitaba çıkardığımızda ayda 1 kitap ile makul bir düzeyi yakalamış olacağız. " diye konuştu. Günay, yetişkin nüfus içerisinde kitap okumanın ise halen yetersiz olduğuna dikkat çekti.
Günay, haritaların verilen birincil cevaplar üzerinden ortaya çıktığını, o bölgede daha Yaygın olarak verilen yanıtların haritalardaki renkleri belirlediğini kaydetti. Türkiye genelinde en çok macera temalı kitapların okunmasını, "Bu kitaplar biraz küçümsenir ancak araştırmacı ruhu geliştiren kitaplar olduğunu düşünüyorum. " diye değerlendirdi.
Güneydoğu'da özellikle bir hat üzerinde psikolojik temalı kitapların okunuyor olmasına da değinen Günay, bölgede yaşanan sosyal ve siyasal sorunlara bakıldığında ruh biliminin öne çıkmasının anlamlı ve üzerinde düşünülmesi gereken bir şey olduğunu dile getirdi.