BÖLGESEL EĞİTİM AÇMAZI
Doğu Anadolu Bölgesinin içinde bulunduğu sosyo ekonomik sorunlar, bölgenin eğitim vizyonunu da olumsuz etkiliyor. Kalkınma ve gelişme problemleri, eğitimde verimliliği engelliyor. İstihdama yönelik yatırım eksikliği, temel sektörlerin cazibe yitirmesi sebebiyle bölgede artan işsizlik ve göç yoksulluğu tetikliyor. Yoksulluk ise eğitimde kalite yitimine neden oluyor.
ÖĞRETMENSİZ OKULLAR, OKULSUZ ÖĞRETMENLER
Bölgeler arası kalkınmışlık sorununun en canlı ve en olumsuz biçimde yaşandığı Doğu Anadolu bölgesi, kalkınma disiplini oluşturarak ekonomik ve sosyal gelişmişlik performansını artıracak tek unsur olan eğitim alanında da ciddi ve büyük sorunlar içinde.
Bölgede okullaşma oranı düşük, okul öncesi eğitim kurumu sayısı ortalamaların altında. Öğretmensiz okullar ve okulsuz öğretmenlerin sayısı yüksek.
EĞİTİM DÜZEYİ DÜŞÜŞTE
OKS ve ÖSS sonuçları Doğu Anadolu Bölgesinin içinde bulunduğu eğitim açmazını en belirgin biçimde ortaya seriyor. Bölge illerinde OKS ve ÖSS kazanma oranı oldukça düşük. Gençler, bölgenin eğitim vizonu içinde geleceklerini bulamıyorlar. Eğitimsizlik, bölgenin sosyal ve ekonomik sorunlarının artışına yol açıyor. Bu da bölgede yaşam düzeyini düşürüyor ve bölgeden göçü artırıyor.
ORTA ÖĞRETİME GİDEMEYEN KIZLAR
Haydi Kızlar Okula türü kampanyalar yürütülse de bölgede zorunlu ilköğretimi tamamlayan kız çocuklarının önemli bir bölümü orta eğitim alamıyorlar. İlköğretime başlayan kız öğrencilerin orta öğretime başlama oranı ülke ortalamasının çok altında. Kız öğrencilerin orta öğretimden eksik kalması, bölgede sosyal sorunların artışında ciddi biçimde etkinliğini sürdürüyor.
İKLİM OLUMSUZLARI VE EĞİTİMCİ SORUNLARI
Doğu Anadolu Bölgesi, iklim şartları bakımından diğer bölgelere göre önemli farklılıklar ve olumsuzluklar gösteriyor. Bölgede görev yapan öğretmenler, daha iyi iklim şartlarında çalışan eğitimcilerle aynı ücreti almalarına karşın, onlara göre ek giderleri karşılamak durumunda kalıyorlar. Batı bölgelerinde yakacak gideri bir eğitimcinin aylık gideri içinde yüzde 5 oranındayken doğuda görev yapan her öğretmen aylık ücretinin yüzde 20 sini yakacağa harcıyor.
İLKEL BARINMA ŞARTLARI
Bölgenin ücra köşelerinde görev yapan öğretmenlerin önemli bir bölümü lojmansız. İlkel şartlarda barınan eğitimciler, sosyal ihtiyaçlarını giderme noktasında da büyük problemler yaşıyor. Çağdaş eğitim argümanlarını kullanamayan eğitimciler, öğrencilerine çok kısıtlı imkanlarla gelecek hazırlama endişesini yaşıyorlar. Doğuda eğitim sorunları çözümsüzlük içinde. Bu da bölgesel kalkınma hızını ve performansını olumsuz biçimde etkiliyor.
DOĞUDA ÖĞRETMENE ÖZEL ÜCRET ŞART
Bölgede hekim açığı yaşandığı gibi, ciddi biçimde öğretmen açığı da yaşanıyor. Yaşam düzeyi yüksek il ve bölgelerden gelen öğretmenlerin büyük çoğunluğu, çalışma sürelerinin ilk etabı sonrası başka illere tayin istiyorlar. Öğretmen açığı bölge ilçelerinin çoğunda vekil öğretmenlerle gideriliyor. Bu da eğitimde düzey düşüklüğünü körüklüyor.
EĞİTİMCİ ÇARESİZ
Doğu Anadolu Bölgesinde öğretmen açığı giderilmedikçe, eğitim sorunlarının çözüme kavuşturulması da imkansız. Öğretmen sorunun giderilebilmesi için de eğitimcilerin ekonomik ve sosyal ihtiyaçlarının karşılanması, öncelikle özel bir ücrete kavuşturulmaları şart. Doğuda görev yapan hekimlere uygulanan özel ücretlendirme uygulaması öğretmenler için de yapılmadığı sürece, okullar öğretmensiz kalacak gibi görünüyor.