Tüketici Hak Arama Derneği Genel Başkan Yardımcısı Ahmet Hancı, ‘büyükanneye maaş uygulaması’ hakkında vatandaştan kendilerine yoğun bir şekilde soru gelmesi üzerine konu hakkında bilgilendirmelerde bulundu.
Vatandaşın merakla beklediği maaş hakkında genel bilgileri aktaran Hancı, “Türkiye'de doğum yapan kadınların birçoğu annesine ya da eşinin annesine çocuğunu emanet edip çalışma hayatına devam ediyor. Türkiye’de kadın istihdamının önündeki en büyük engel bakım sorumluluğu. Erzurum başta olmak üzere ülkemizde kültürel değerlerimiz çerçevesinde çocuklara genellikle büyükanneler veya babaanneleri bakıyor. Maaş uygulaması bu anlamda bakım sorumluluğunu üstlenen büyükannelere devletin bir desteği olarak hayata geçecek. Uygulamanın hem kadın istihdamına hem de toplumsal değerlerin gelecek nesillere aktarılmasına, dolayısıyla kültürel değerlerimizin korunmasına katkı sağlaması beklenmektedir. Maaşı, torun bakan ve belirlenecek yaş sınırının üzerinde olmayıp sağlık koşulları torun bakmaya elverişli olan büyükannelere maaş bağlanacak. Yaş sınırı henüz belirlenmedi beklentilerimiz 65 yaş olarak belirlenmesi bekleniyor. Sağlık koşullarının torun bakmaya elverişli olması konusunda ise büyükannelerin sağlık durumlarını ortaya koyan rapor, tetkik ve tahlillerin incelenmesi söz konusu olacak. Büyükannenin fiilen torun bakıyor olması, aynı ilde ikamet etmesi ve evde ayrıca bir bakıcı istihdam edilmemesi de şart. Torun bakan büyükannenin emekli olması maaş bağlanmasına engel olmayacak. Dolayısıyla büyükannenin maaş alabilmesi için önemli olan maddi durumu değil, fiilen torun bakıyor olması olacak. Ailenin çocuğun bakımını büyükanneye bırakmış olması gerekecek. Büyükannenin maaş alabilmesi için annenin kendi çocuğuna bakamıyor olması yani çalışıyor olması gerekecek. Büyükannenin başka bir geliri olması başvuruların sıralanmasında etkili olabilecek. Büyükanne çalışıyor ise bu durumda toruna bakamayacağı için maaş alamayacak. Uygulamada annenin maaşı için bir üst sınır olacak. Bu sınır henüz net değil. Ancak asgari ücretin iki katının sınır olarak belirlenmesi bekleniyor. Dolayısıyla bugün için 3 Bin 505 TL’nin üzerinde maaşı olan annelerin çocuklarına bakan büyükannelerin bu uygulama kapsamında maaş alması mümkün olmayacak. Amaç düşük gelirli ailelerin desteklenmesi. Torun bakan büyükanneye bağlanacak maaş miktarının asgari ücretin yüzde otuzu kadar olması bekleniyor. Uygulama ilk etapta pilot olarak seçilecek illerde hayata geçecek. Şu an için İstanbul ve Bursa’nın bu pilot illerden olması kesinleşti. Erzurum, Kayseri, Konya gibi illerden seçilecek diğer pilot iller ile uygulama başlatılacak.” dedi.
5 BİN KİŞİ ALABİLECEK
Büyükanne maaşını 5 bin kişinin alabileceğini belirten Hancı, “Belirtilen kriterlere sahip başvurular arasından seçilecek beş bin kişi için uygulanacak düzenleme ile torun bakan büyükanneye maaş hayata geçecek. Torun bakan büyükanneye maaş uygulamasının finansmanının yarısını Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı yarısını ise uygulanan ildeki sanayi ve ticaret odaları ile işçi ve işveren sendika ve konfederasyonları üstlenecek. Doğum izinleri bittikten sonra kadın işe başlayınca uygulama başlayacak. Doğum sonrası çocuk ilköğretim çağına gelinceye kadar kullanılabilecek olan ebeveyn izni uygulamasının kadın istihdamını azaltıcı etkiler doğurması riskine karşılık büyükanneye maaş uygulaması düzenlendi. Dolayısıyla şu an için iki uygulamada birlikte devam edecek. Ancak ebeveyn izninin kadın istihdamını azaltma riskine karşılık ilerleyen dönemde yeni bazı düzenlemeler hayata geçebilir. Şubat ayının sonuna kadar pilot illerde talepler alınacak. Mart ayında uygulama başlatılacak. Bu kapsamda pilot iller için başvuru takvimi önümüzdeki günlerde netleşecektir. Dolayısıyla pilot olarak seçilecek illerde yaşayan ailelerin konuyu yakından takip etmesi gerekiyor. Pilot illerin hangileri olacağı konusu da yarın yani pazartesi günü netleşecek. Bu iller seçildikten sonra başvuru takviminin de netleşmesi bekleniyor.” diye konuştu.