‘Yeni bir uyanışa ihtiyacımız var’

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan, BM Genel Kurulu'ndaki "Uluslararası Sıfır Atık Günü" Özel Etkinliği'nde konuştu.

Birleşmiş Milletler Sıfır Atık Yüksek Düzeyli Şahsiyetler Danışma Kurulu Başkanı Emine Erdoğan, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in de katılımıyla BM Genel Kurulu'nda Türkiye'nin BM Daimi Temsilciliği, Sıfır Atık Vakfı, BM Çevre Programı ve BM-Habitat tarafından "Moda ve tekstilde sıfır atığa doğru" temasıyla düzenlenen 30 Mart "Uluslararası Sıfır Atık Günü" Özel Etkinliği'nde katılımcılara hitap etti.

Uluslararası Sıfır Atık Günü'nün üçüncü kez kutlandığını anımsatan Emine Erdoğan, "Sıfır Atık Hareketi tüm dünyada her yıl katlanarak büyüyor, daha çok insana ulaşıyor. Ne mutlu bize ki, küresel bir farkındalık halkası oluşuyor" diye konuştu.

Emine Erdoğan, Sıfır Atık Hareketi'ne verdiği güçlü destek için Genel Sekreter Guterres'e teşekkürlerini iletti.

Aynı zamanda BM Çevre Programı, BM-Habitat ile Sıfır Atık Hareketi'ne destek veren tüm dost ve kardeş ülkelere şükranlarını sunduğunu ifade eden Emine Erdoğan, tabiatın ve insanlığın iyiliği için çabalayan "dünyanın tüm sıfır atık gönüllülerine" de sevgilerini gönderdi.

"YAVAŞ VE SÜRDÜRÜLEBİLİR MODAYI HAYATA GEÇİRMEK HEPİMİZ İÇİN ZORUNLULUK"

Emine Erdoğan, moda ve tekstil sektörünün kitlelerin beğenilerini ve davranışlarını yönlendiren çok etkili bir güç olduğuna dikkati çekerek, "Malumunuz, moda ve tekstil sektörünün çevre kirliliğinde çok yüksek bir payı var. O nedenle, biz de bu yılki kutlamalar için 'Moda ve Tekstilde Sıfır Atığa Doğru' temasını seçtik. Bunun sebebi, kullan-at merkezli bir anlayışın ne yazık ki sektörün ana karakteri hâline gelmesidir. 'Yavaş ve sürdürülebilir modayı' hayata geçirmek artık hepimiz için bir zorunluluktur" vurgusunu yaptı.

Bunun esasen yeni bir keşif olmadığını ve yakın bir geçmişe kadar zaten hâkim olan anlayış olduğunu ifade eden Emine Erdoğan, eskiden yaşam döngüsü uzun ve nitelikli ürünler üretildiğini, tasarımcıların yılda en fazla iki koleksiyon çıkardığını, bugün bu sayının bazen altıyı bile bulduğunu söyledi.

Emine Erdoğan, reklamların da karşı konulması zor bir tüketim psikolojisi oluşturduğunu, insanların hızlı moda trendlerini yakalamak için kazanılması imkânsız bir yarışa girdiğini kaydetti.

Hiçbir fiziksel eskimeye uğramamış kıyafetlerin zihinlerde bir anda eskidiğini ve atığa dönüştüğünü belirten Emine Erdoğan, "Metropollerde esen moda rüzgârlarının iklim değişikliğine bağlı olarak her gün daha yıkıcı hâle gelen fırtınalardan çok da farklı olmadığını söylesek, inanın yanlış olmaz. Çünkü hiçbir kıyafet yalnızca kumaştan, renkten ve tasarımdan ibaret değildir. Her bir parça kıyafete doğal kaynak israfı, çevre kirliliği ve artan iklim değişikliği etkileri de eşlik ediyor. Bu ağır fatura, tüm insanlığa kesiliyor" ifadelerini kullandı.

"YENİ SÖYLEMLERE, ANLATILARA VE YENİ BİR UYANIŞA İHTİYACIMIZ VAR"

Emine Erdoğan, her bir saniyede bir kamyon dolusu kıyafetin ya yakıldığı ya da dünyanın dört bir yanındaki atık depolama sahalarına gönderildiği bilgisini verdi.

"Ve maalesef, bizim üzerimizden bir çırpıda çıkarıp attığımız kıyafetleri, doğa aynı kolaylıkla üzerinden çıkaramıyor" diyerek bu kıyafetlerin doğa üzerinde etkisine işaret eden Emine Erdoğan, "Gerçekten de artık yeni söylemlere, yeni anlatılara ve yeni bir uyanışa ihtiyacımız var" vurgusunda bulundu.

Ünlü Türk düşünürü Cemil Meriç’in "İnsanlar sevilmek için yaratıldılar. Eşyalar ise kullanılmak için. Dünyadaki kaosun nedeni eşyaların sevilmeleri ve insanların kullanılmasıdır" sözüne atıfta bulunan Emine Erdoğan, bu sözün 21. yüzyıl insanının ikilemini çok doğru bir şekilde açıkladığını söyledi.

"ATIK KİRLİLİĞİNİ YENELİM"

Bu çerçevede "mutluluk ile tüketim arasında kurulmuş hatalı anlam ilişkisine" bir son verilmesi gerektiğinin altını çizen Emine Erdoğan, bugün doğanın, ekosistemin, biyolojik çeşitliliğin, doğal kaynakların başına gelenlerin tüketim kültürünün bir sonucu olduğunu vurgulayarak, "Buradan hareketle, BM'yle birlikte 'atık kirliliğini yenelim' çağrısı yapıyoruz" dedi.

BM binasında “Yeterince Var” sloganıyla bir sergi de düzenlendiğini anımsatan Emine Erdoğan, çöpe atılan eşyaların yüzde 60’ının kullanılabilir durumda olduğuna dikkati çekti.

Emine Erdoğan, ileri dönüşümle kaynakları geri kazanmanın çok kolay olduğunun, tek yapılması gerekenin "tamir ettirmek, dönüştürmek ve yeniden kullanmak" olduğunun altını çizdi.

"MODACILARA BİR ÇAĞRIDA BULUNMAK İSTİYORUM, GELİN BUGÜN, HEPİMİZ İÇİN BİR MİLAT OLSUN"

Eskiden eşyaların kullanım sürelerinin nesillere yayıldığını, küçük tadilatlarla bir kıyafete yepyeni bir ruh katmanın olağan olduğunu kaydeden Emine Erdoğan, "Kısacası sıfır atık yaşam tarzı normal olandı! Bizim yapmamız gereken, yakın bir zamana kadar gündelik hayatımızı şekillendiren bu değerleri ayağa kaldırmaktır! Buradan, modacılara bir çağrıda bulunmak istiyorum. Sizler, tasarımlarınızla bir duruşu, bir kimliği inşa ediyorsunuz. Trendleri, beğenileri belirleyen sizlersiniz. Gelin bugün, hepimiz için bir milat olsun! Hayatımızda yapacağımız küçük değişikliklerin, dünyayı değiştirebilecek, büyük gücünden bahsedelim" ifadelerini kullandı.

Emine Erdoğan, sadece giysilerin kullanım ömrünü iki katına çıkararak sera gazı emisyonlarının yüzde 44 azaltılabileceğini belirterek, tekstildeki geleneksel hafızayı canlandırma, doğal ve uzun ömürlü olanı yeniden popüler yapma ve sorumlu tüketiciler olmayı akım yapma çağrısında bulundu.

Emine Erdoğan, "Nasıl Türkiye sıfır atık konusunda lider ülke olduysa, Türk modacıların da bu alanda yeni bir sayfa açacağına, öncü isimler olacağına inanıyorum" dedi.

"SORUNDA PAYI OLMAYAN ÜLKELER KRİZİN BEDELİNİ HERKESTEN FAZLA ÖDÜYOR"

Türkiye'nin dünyaya vicdan penceresinden bakan bir ülke olduğuna ve insanlığın aynı gök kubbenin altında büyük bir aile olduğuna yürekten inandığını belirten Emine Erdoğan, sözlerini şu şekilde sürdürdü: "Birbirimize olduğu kadar, ortak evimiz dünyaya karşı da sorumluluklarımız var. Ne yazık ki, iklim krizinden her ülke aynı oranda etkilenmiyor. Sorunda payı olmayan ülkelerin krizin bedelini herkesten fazla ödediğini görüyoruz. Öyle ki, hepimizin kültürüne, doğal güzelliklerine hayran olduğu, yeryüzünün ziyneti, bazı ülkeler topyekûn yok olmakla karşı karşıya!"

Emine Erdoğan, diğer meselelerde olduğu gibi iklim ve çevre sorununda da adil dağılım ilkesine dayalı, hakkaniyetli bir sisteme ihtiyaç olduğunun altını çizerek, sürdürülebilir bir geleceğe tüm ülkelerin eşit ve etkin katılım gösterdiği, “kimseyi geride bırakmayan” müzakere süreçleriyle ulaşabileceğini ifade etti.

"DÜNYA, BEŞTEN BÜYÜKTÜR VE DAHA ADİL BİR DÜNYA MÜMKÜNDÜR"

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın her fırsatta dile getirdiği BM reform önerisinin iklim değişikliğiyle mücadele kapsamında ayrı bir önem kazandığına dikkati çeken Emine Erdoğan, "Ben de bu kürsüden bir kez daha, bu çağrıyı yinelemek istiyorum: Dünya, beşten büyüktür ve daha adil bir dünya mümkündür. Nasıl ki, dünya ortak evimiz ise, bu evi, içine düştüğü yangından kurtarmak da, ortak mücadelemiz olmalıdır" mesajını verdi.

2017’de büyük bir heyecanla başlatılan Sıfır Atık Projesi'nin bu yaklaşımın bir ürünü olduğuna işaret eden Emine Erdoğan, Sıfır Atık Hareketi’yle yedi yılda önemli kazanımlar elde edildiğini, 74 milyon tonu aşan atığı dönüştürerek, ekonomiye 256 milyar lira kazandırıldığını bildirdi.

Emine Erdoğan, Sıfır Atık Projesi sayesinde kesilmesinin önüne geçilen 552 milyon ağaç, önlenen 150 milyon ton sera gazı emisyonu ve tasarruf edilen 1,7 trilyon metreküp suya da değinerek, 23 milyon kişiye sıfır atık eğitimi vererek büyük bir farkındalık oluşturulduğu bilgisini de verdi.

Emine Erdoğan, Türkiye'nin tekstil sektöründe de önemli bir aktör olduğuna dikkati çekerek sözlerini şu şekilde sürdürdü: "Sürdürülebilirlik vizyonumuz doğrultusunda, tekstil atıklarının geri dönüşümü ve yeniden kullanımı konusunda da önemli çalışmalarımız var. Üretim süreçlerinin, çevreye olan etkilerinin en aza indirilmesi; suya, havaya, toprağa zarar verilmemesi yönünde adımlar atıyoruz. Atık yönetiminde, yenilikçi bir yaklaşımla geri dönüştürülmüş malzemeden yeni iplik ve kumaş türleri üretiyoruz. Tekstil atıkları toplama noktalarındaki kullanılabilir tekstil ürünlerini, ihtiyaç sahiplerine ulaştırarak, sosyal fayda sağlıyoruz."

“BM SIFIR ATIK DANIŞMA KURULU BAŞKANI SIFATIMLA SESLENİYORUM”

"Bugün, bu kürsüden sizlere, BM Sıfır Atık Danışma Kurulu Başkanı sıfatımla da sesleniyorum" diyen Emine Erdoğan, kurulun akademiden, iş dünyasından, sivil toplumdan ve uluslararası kuruluşlardan yetkin 13 kişiden oluştuğunu anımsattı.

Emine Erdoğan, "Bugün bu başarıyı mümkün kılan, başta Sayın Guterres olmak üzere, tüm değerli ekip arkadaşlarım, güçlü bir alkışı hak ediyor" dedi ve kendilerini kürsüden alkışladı.

Emine Erdoğan, ?Bangladeş Hükûmet Başkanı Muhammed Yunus’a, Sierra Leone ve Surinam Devlet Başkanı eşlerine de özel şükranlarını sunarak, kendilerinin Asya, Afrika ve Karayipler Bölgesinde Sıfır Atık uygulamalarının yaygınlaşması için örnek liderlik sergilediklerine dikkati çekti.

BM Sıfır Atık Danışma Kurulu'nun Sıfır Atık alanında kurulduğu günden bu yana kıymetli çalışmalar gerçekleştirdiğini, farklı ülkelerden gelen, “iyi uygulama” başvurularının içinden en iyi örnekleri derlediklerini belirten Emine Erdoğan, geçen sene atık önleme, gıda atığını dönüştürme, döngüsel ekonomi ve farkındalığı artırma temalarında 16 başarılı sıfır atık girişimini öne çıkardıkları bilgisini verdi.

Emine Erdoğan, kurulun ?Sıfır Atık uygulamaları konusunda bilgilendirici ve tematik rehber yayınlar da hazırladığını belirterek, "Bugünkü, 30 Mart etkinliği dâhil olmak üzere, kurulumuzun birçok faaliyetinde Sıfır Atık Vakfımız ve ilgili Bakanlıklarımızla birlikte çalışıyoruz. Önümüzde, bizi heyecanlandıran önemli projelerimiz de var. Küresel Sıfır Atık Ödülleri, Uluslararası Sıfır Atık ve İklim Değişikliği Forumu, Sıfır Atık Enstitüsü gibi girişimlerimizi hayata geçirmek için süratle çalışmalarımızı sürdürüyoruz" dedi.

“YEDİDEN YETMİŞE HERKESİ, ATIKSIZ BİR DÜNYA HAYALİMİZE ORTAK OLMAYA DAVET EDİYORUM”

Türkiye'nin elinden gelenin en güzelini dünyanın harcına katmaya, fikir üretmeye ve çözüm bulmaya devam edeceğinin altını çizen Emine Erdoğan, "Bu vesile ile yediden yetmişe herkesi, atıksız bir dünya hayalimize ortak olmaya davet ediyorum" çağrısında bulundu.

Emine Erdoğan, "Unutmayalım ki, okyanusun sırrı, damlada gizlidir! Yeter ki inanalım! Yeter ki yan yana duralım; gelecek nesillere, insanlığın en büyük başarı hikâyesini, miras bırakalım" diye konuştu

Tüm İslam âleminin yaklaşan Ramazan Bayramı’nı tebrik eden Emine Erdoğan, "Herkes için, müreffeh, herkes için adil, herkes için, yaşanabilir bir dünya diliyorum" diyerek sözlerine son verdi.