Ulaşım sorunlarına bilimsel çözüm

SAMET ÖZÜNAL(GHA) – Prof. Dr. Hayati Doğanay, “Erzurum kent yerleşim sahasının topografik yapısı, raylı sistem taşımacılık için çok müsait.” dedi.

Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi (KKEF) Ortaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Bölümü Coğrafya Eğitimi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hayati Doğanay, Erzurum’daki en önemli altyapı sorunlarından birisinin ulaşım hizmetleri olduğunu söyledi.

//RAYLI SİSTEM ÖNERİSİ

Bu sorunun çözümü noktasında atılacak en köklü adımın raylı sistem taşımacılık olacağını vurgulayan Doğanay, Erzurum’un topografik açıdan da bu sisteme uygun bir yapıda olduğunu kaydetti. Erzurum’un henüz metropol bir kent olmadığını, bu kategoriye dahil olabilmesi için merkezinde en az 500 bin nüfuslu bir yerleşme ve uzak çevresinde de uydu kentler bulunmasının gerektiğini anlatan Doğanay, “Merkez nüfusumuz 500 bine yakın olsa da, kentte çeşitli altyapı sorunları bulunuyor. Bu sorunlardan en önemlilerinden birisi de, ulaşım hizmetleridir. Erzurum’da yerleşim merkezleri arasında ulaştırma hizmetleri, çözümlenmesi gereken en önemli altyapı sorunudur.” diye konuştu.

//MEVCUT TAŞIMACILIK SİSTEMİNİN DEZAVANTAJLARI

Erzurum’da ulaşım hizmetleri sorununun yaşanmasında hizmet kapasitesi sınırlı olan çok sayıda dolmuş ve otobüsün çalışmasının büyük rol oynadığını dile getiren Prof. Dr. Doğanay, “Şayet aynı anda örneğin 150 ile 200 yolcu nakledecek raylı sistemler kurulsa, motorlu araç trafiği büyük ölçüde seyrelecektir. Çünkü, 150 ile 200 yolcuyu aynı anda 10_15 minibüsle ancak taşıyabiliriz. Söz konusu dolmuşların her biri günde 20’şer sefer yapsa, 20 dolmuş en az 400 sefer yapacaktır. Oysa raylı sistemde işletilecek vagonlar, bir günde 30 sefer yaparak bu yolcuyu taşıyabilir. 30 seferin oluşturacağı trafik yoğunluğu, minibüslerle yapılması gereken 400 seferin sadece yüzde 7,5’ine tekabül etmektedir. Erzurum kent yerleşim sahasında topografik yapının, bu tür bir altyapı yatırımına çok elverişli olduğu hatırlanırsa, raylı sistem ya da hafif raylı sistemin, Erzurum’da kolayca uygulanabileceği sonucu ortaya çıkar.” ifadelerini kullandı.

//RAYLI TAŞIMACILIK SİSTEMİ İÇİN GÜZERGAH ÖNERİSİ

Prof. Dr. Doğanay, kurulabilecek bir raylı sistemin hatlarına ilişkin olarak önerilerde de bulundu. Doğanay, “Atatürk Üniversitesi Ring Hatları, Yenişehir’i ortadan ikiye bölmek kaydıyla Yıldızkent, Yukarı Sanayi ve kentin kuzey cephesini aşıp geçecek Aşağı Sanayi ve Atatürk Üniversitesi hattının bir devamı olabilecek nitelikte Dadaşkent’le Ilıca hattı, raylı sistemle Erzurum’da kullanılabilecek en ideal hatlar olabilir.” şeklinde konuştu.

Sistemden olumlu sonuçlar alındıkça, bu hatların güney çevre yolu boyunca güneydeki mahalle ve hatta Hasankale’ye kadar uzatılabileceğini anlatan Doğanay, raylı taşımacılığın, Erzurum’a birçok alanda kazanım sağlayacağını belirtti.

//RAYLI SİSTEM TAŞIMACILIĞIN GETİRİLERİ

Prof. Dr. Hayati Doğanay, şunları kaydetti: “Aynı anda çok sayıda yolcu bir yerden başka bir yere taşınacağı için kentte motorlu araç sefer sayısı büyük ölçüde azalacaktır. Bu hatlar, elektrik enerjisi ile işletileceğinden, hem büyük oranda petrol ürünü tasarrufu sağlanacak, hem de kentte motorlu araçlardan kaynaklanan hava kirlenmesi sorunu, kendiliğinden çözümlenecektir. Yine bu sistem sayesinde trafik keşmekeşliğinin önüne de geçilecektir.”

Söz konusu sistemin, bir kısım esnafı işsiz bırakacağı yönündeki bir takım varsayımları da akıllara getirebileceğine dikkati çeken Doğanay, “Objektif kurallara göre planlanırsa, böyle bir sorun olmaz. Bu hususta şöyle bir yol izlenebilir: Ya motorlu araç işletmecilerini bu yatırıma ortak ederiz; ya da Büyükşehir Belediyesi bu sistemi kurar ve bu grup işletmecilere bölüm bölüm kiraya verir. Böylece ulaşım hizmeti veren dolmuş ve otobüslerin işletmecileri de, sıkıntı yaşamaz.” dedi.