KAHVEHANELERDE UMUT TÜKETİYORLAR
Erzurum’da kahvehanelerle ilgili olarak yapılan bir araştırma, işsizlik gerçeğini bir kez daha gün yüzüne çıkardı. Atatürk Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümü öğrencileri tarafından yapılan araştırmada, Erzurum’daki kahvehanelerin sahip oldukları özelliklerden, kahvehaneye gelen kişilerin yaş, cinsiyet, meslek, tahsil ve medeni durumlarına varıncaya kadar birçok konu masaya yatırıldı.
İŞSİZ GENÇLERİN KAHVEHANE İLGİSİ
Kazım Karabekir, Yakutiye ve Palandöken belediyesi sınırlarında bulunan kahvehaneler üzerinde yapılan araştırmaya göre; Erzurum’da kahvehane alışkanlığı bulunanların yüzde 93’ünün yaş aralığının, 18-54 olduğu ve bu yaş ortalamasının da, 14-65 olarak tanımlanan çalışma yaşı, yani faal nüfus olduğu ortaya çıktı. Kahvehanelerde vakitlerini geçiren kişilerin geriye kalan yüzde 7’lik kısmını, 55 yaş ve üstü vatandaşların oluşturduğunun tespit edildiği araştırmada, kahvehanelerin sıklıkla kullanılma sebeplerinin başında ise, işsizliğin geldi belirlendi.
KAHVEHANE NEDİR?
Araştırmada, kahvehane anlayışının tarihi de sorgulandı. İslam dünyasında kahvehanenin yer etmeye başladığı dönemle bugün arasında çeşitli mukayeselere de yer verilen çalışmada, kahvehanelerin 19. yüzyılın ikinci yarısında “okuma” mekânları olarak anıldığına, günümüzde ise bu kavramın yerini, “vakit geçirme-eğlenme” gibi olguların aldığına dikkat çekildi.
MÜŞTERİLERİN YÜZDE 53,5’İNİ LİSE MEZUNLARI OLUŞTURUYOR
Yapılan araştırma, kahvehanelere sıklıkla giden kişilerin eğitim seviyesi ve işsizlik durumunu da ortaya koyarken, deneklerin yüzde 93,5’inin ilk ve ortaöğretim mezunu oldukları tespit edildi. Üniversite ve yüksekokul mezunlarının kahveleri tercih etme oranı yüzde 6,5 oranında seyrederken, araştırmaya dahil edilenlerin yüzde 53,5’inin sadece lise mezunlarından oluştuğu gözlendi. Yine kahvehanelere sıklıkla gidenler ve mesleklerine de yer verilen araştırmada, toplam içerisinde yüzde 37’lik kesimin halen çalıştığı, yüzde 46,5’inin de işsiz olduğu belirlendi. Geriye kalan yüzde 16,5’lik bölümün ise, emeklilerden oluştuğunun vurgulandığı kahvehane araştırmasında, bazı deneklerin, işsiz olduklarını ifade etmekten çekindikleri ve bu yüzden objektif davranmadıklarına dikkat çekildi.
MESLEK GURUPLARI
Atatürk Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümü öğrencileri tarafından yapılan araştırmada, Erzurum’da kahvehaneleri en çok hangi meslek gruplarının tercih ettiğiyle ilgili olarak bazı bilgilere de yer verildi.
Buna göre; “Kahvehanelere gidenlerin büyük bir bölümünü yüzde 26,5’le işçi kesiminin, hemen ardından yüzde 23’le de öğrenci kemsinin oluşturduğu görülmektedir. Bunun yanında yüzde 23’le serbest meslek sahibi olan esnafın çokluğu dikkat çekmektedir. Kahvehanelerde bu meslek tipleri arasında işçilerin iş hayatındaki stresi atmak için; öğrencilerin de, yine aynı nedenlerden dolayı kahvehaneyi seçtikleri gözlenmiştir. Serbest meslek sahiplerinin ise, kahveleri müşteri bekleme mekanları olarak gördüğü tespit edilmiştir” denildi.
GÜNÜN YARISINI KAHVEHANELERDE GEÇİRENLER
Kahvehane araştırmasında dikkat çeken diğer önemli ayrıntı, insanların kahvehanede geçirdikleri zamanla ilgili oldu. Araştırma, kahvehane alışkanlığı bulunan kişilerin yüzde 40’nın bu mekânlarda 5 saatten az, geriye kalan yüzde 60’lık kesimin ise, neredeyse günün yarısını kahvehanelerde geçirdiklerini ortaya koydu.
Kişilerin kahvehaneye geliş saatleri değerlendirmesine göre; yüzde 36,5’lik kesimin, 12-17 saatleri arasında bu mekanları daha çok tercih ettikleri tespit edildi.
AMAÇ SADECE VAKİT ÖLDÜRMEK
Öte yandan kahvehanelere giden insanların yüzde 53,25‘inin “oyun oynamak” amacı taşıyor olması, söz konusu mekanlara eğlence adresi olarak bakıldığını ortaya koyarken, yüzde 36,5’lık kesimin ise, sadece günü geçirmek niyetinde olduğu belirlendi.
Araştırmanın en dikkat çekici kısmını ise, deneklere yöneltilen “Kahvehanelerin işsizlerin mekanı olduğuna inanıyor musun?” şeklindeki soru oldu. Kazım Karabekir, Yakutiye ve Palandöken belediyesi sınırlarındaki kahvehaneler ve bu kahvehaneleri kullanan vatandaşlar üzerinde yapılan araştırmaya göre; kahvehaneye gelenlerin yüzde 43,5’i bu mekanların işsiz yuvası olduğunu kabul ederken, yüzde 26,5’lik kesim de, bu görüşe kısmen katılanlar arasında yer aldı.