TİM Mart ayı iller ülkeler bazlı ihracat değerlerini paylaştı. Erzurum’dan Mart ayında 23, yılın ilk üç ayında 34 ülkeye ihracat gerçekleştirildi. 2024 yılına göre 8 ülke ihracatında artış, 9 ülkeyle yapılan ihracatta düşüş kaydedildi.
ERZURUM’DAN İHRACAT YAPILAN ÜLKELER
Erzurum’dan bu yılın Mart ayında 34 ülkeye ihracat yapıldı. İhracat yapılan ülkeler, Almanya, Azerbaycan, BAE, Benin, Birleşik Krallık, Fransa, Gabon, Gana, Gine, Gürcistan, Irak, Kamerun, Katar, Kırgızistan, Komorlar Birliği, Kongo, Kuzey Kıbrıs Türk Cum., Liberya, Libya, Malezya, Nijerya, Özbekistan, Romanya, Rusya Federasyonu, Sierra Leone, Somali, St. Lucia, Suriye, Suudi Arabistan, Türkmenistan, Ukrayna, Ürdün, Vietnam, AHL Serbest Bölgesi olarak açıklandı.
EN FAZLA DEĞERDE İHRACAT YAPILAN ÜLKELER
Erzurum’dan Mart ayında en yüksek değerde ihracat yapılan ülkeler Gürcistan, Irak, Suriye, Azerbaycan ve Liberya oldu. Bu yılın ilk 3 ayında ise en yüksek değerde ihracat Gürcistan, Irak, Azerbaycan, Suriye ve Liberya’ya yapıldı
5 ÜLKE PAYI
TİM verileri üzerinden DOSİAD tarafından kaydedilen analizlerde, İl ihracat toplamında ilk 5 ülkenin payı Irak yüzde 21,54, Gürcistan yüzde 28,53, Azerbaycan yüzde 10,15, Liberya yüzde 5,23 ve Suriye yüzde 8,61 oldu.
İHRACAT DEĞERİ ARTAN ÜLKELER
2024 yılına göre Erzurum’dan 8 ülkeye yapılan ihracat artış kaydederken, 9 ülkeyle kaydedilen ihracat değerinde düşüş tespit edildi. Bir önceki yıla göre artış oranları yüzde olarak KKTC 449.5, Fransa 255.1, Suriye 787.9, BAE 353.9, Somali 227,4, Irak 66,9, Gine yüzde 962.6, Gana yüzde 0.4 olarak kaydedildi.
9 ÜLKE İHRACATINDA DÜŞÜŞ
Mart 2025 döneminde 9 ülkeyle yapılan ihracat yıllık bazda düşüş gösterdi. Düşüş oranları ve ülkeler yüzde olarak Almanya 57,6, Azerbaycan 40,3, Gürcistan 28,7, Ürdün 79.8, Libya 93,3, Özbekistan 96,1, AHL Serbest Bölgesi 32.7, Katar 38.3, Romanya 98.8 olarak aktarıldı.
MART AYINDA ÜLKELER İHRACAT DEĞERLERİ
Mart ayında ihracat yapılan ülkeler ve ihracat değerleri;
Gürcistan 737,79, Suriye 409,57, Liberya 360,16, Irak 322,3, Azerbaycan 246,25, Gana 162,69, Fransa 118,14, Bae 117,64, Somali 116,09, Gabon 82,29, Gine 75,09, Kongo 39,02, Katar 29,50, Kamerun 26,42, Birleşik Krallık 26,06, Komorlar Birliği 23,68, Almanya 23,37, Rusya Federasyonu 20,64, Romanya 17,34, Suudi Arabistan 15,85, Türkmenistan 5,15, Kuzey Kıbrıs Türk Cum. 3,57 ve Özbekistan 1,69 bin dolar olarak sıralandı.
ÜÇ AYDA 34 ÜLKEYE İHRACAT
Bu yılın ilk iki ayında Gürcistan’a 2.0, Irak’a 1.5 milyon dolarlık ihracat yapıldı. 3 aylık kayıtta ihracat yapılan ülkeler ve ihracat değerleri; Gürcistan 2.026,03, Irak 1.530,92, Azerbaycan 721,59, Suriye 612,33, Liberya 372,33, Somali 231,72, Gana 187,89, Fransa 185,82, Bae 172,72, Gine 171,01, Almanya 88,87, Ukrayna 88,03, Gabon 82,29, Komorlar Birliği 79,35, Benin 63,70, St. Lucia 57,43, Ürdün 47,77, Suudi Arabistan 44,72, Kongo 39,02, Ahl Serbest Bölgesi 32,18, Katar 29,50, Kamerun 26,42, Birleşik Krallık 26,06, Malezya 24,70, Vietnam 24,70, Özbekistan 22,33, Libya 21,85, Rusya Federasyonu 20,64, Sierra Leone 19,23, Kuzey Kıbrıs Türk Cum. 19,22, Romanya 17,34, Nijerya 6,71, Türkmenistan 5,15, Kırgızistan 0,58 bin dolar oldu.
GÜLTEKİN’İN AÇIKLAMASI
TİM Başkanı Mustafa Gültekin ihracattaki gelişmeleri değerlendirdi. Gültekin şunları kaydetti: İhracat ailesi olarak mart ayını 23,4 milyar dolarlık ihracatla kapattık. Geçen yılın aynı ayına göre yüzde 3,2 artıdayız. Aylık 23 milyar doların üzerindeki her performans, ülkemizin üretim gücünü ve ihracatçımızın azmini ortaya koyması açısından önemli. Küresel belirsizliklerin hüküm sürdüğü bir ortamda elde ettiğimiz bu sonucu başarı olarak değerlendirebiliriz.
Mart ayı ihracatında özellikle savunma sanayimizdeki yüzde 140'lık artışın altını çizmek istiyorum. Savunma sanayimizin ihracatındaki bu artış sadece geleneksel sektörlerde değil, yüksek katma değerli üretim alanlarında da başarı yakaladığımızı gösteriyor. Ancak geleneksel sektörlerimizdeki gerilemeyi göz ardı edemeyiz. Hazır giyim, halı ve makinenin de aralarında bulunduğu 6 sektörümüz 3 ayın tamamını eksiyle kapattı. Bu tablo, 2025 yılı için belirlediğimiz 280 milyar dolarlık ihracat hedefi açısından bize net bir uyarı veriyor.
Mart ayı verileriyle birlikte ilk çeyrek performansımız da ortaya çıktı. Yılın ilk çeyreğini 65,3 milyar dolarla geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 2,5 artıda tamamladık. 2025'teki 280 milyar dolarlık hedefimize ulaşabilmemiz için bu oranı en az yüzde 7'ye çıkarmamız gerektiğini unutmamalıyız. Maliyetlerle kur arasındaki dengenin bozulması, ihracatçılarımızın üretim maliyetlerini ciddi şekilde artırdı. Son iki yılda üretimde Avrupa'daki birçok ülkeden bile pahalı hale geldik. Bu durum sanayicimizin rekabet gücünü olumsuz etkiliyor. Enflasyonla mücadelede atılan adımlar elbette önemli; ancak süreç yalnızca para politikalarıyla değil, üretimi ve ihracatı destekleyen politikalarla birlikte yürütülmeli. Sanayicimizin yükünü hafifletmeden sürdürülebilir bir büyümeyi yakalamayacağımızı bilmemiz gerekiyor.
ABD'nin açıkladığı yeni gümrük tarifeleri ülkemiz için önemli fırsatlar sunuyor. Sektörlere göre değişse de Asyalı rakiplerimize göre ortalama yüzde 25'e varan bir avantaj elde ediyoruz. Ancak bir gerçeği unutmamalıyız. Biz halen üretimde dolar bazında Asya'ya göre yüzde 50-60 daha pahalıyız. Yani en düşük tarife artışının uygulandığı ülkeler arasında olmamıza rağmen ABD'li alıcılara yine pahalı gelebiliriz. Yeni durumu avantaja çevirebilmek için son iki yılda kaybettiğimiz rekabetçiliğimizi geri almalıyız. Bunun da yolu belli. Maliyetlerle kur arasında bozulan dengeyi yeniden kurmalıyız. Rekabetçilikle ilgili sorunları aşabilirsek özellikle kimya, otomotiv, hazır giyim, tekstil, halı ve mobilya gibi sektörlerimizin ihracatını 2-3 kat artırabiliriz. Orta vadede ise ülkelerimiz arasında 100 milyar dolarlık dış ticaret hacmine ulaşabiliriz.
İhracat ailemizi güçlendirmek için sahada olmaya, firmalarımızı yeni pazarlara taşımaya ve onlara rehberlik etmeye devam ediyoruz. Bu kapsamda ticaret heyeti programlarımızı hız kesmeden sürdürüyoruz. Geçen ay Bulgaristan Ticaret Heyetimizi geniş bir katılımla gerçekleştirdik. Bu ay Çin'e gideceğiz. Mayıs'ta Arnavutluk, ABD, Güney Afrika, Tunus, Irak ve İspanya'ya heyetler düzenleyeceğiz. Yıl boyunca ABD'nin farklı eyaletlerinde de sahada olacağız.
Potansiyelimiz büyük, temelimiz sağlam. İhracatçımızın çabalarını kararlı politikalarla destekleyip, rekabetçiliğimizi yeniden kazanırsak, ülkemizi ihracatta yeni bir lige taşıyabiliriz.