Seçilmiş bazı tarla ürünlerinin ekim alanları dağılımı, bölgenin belirli tarımsal ekim tercihinde yoğunlaşmadığını gösteriyor.
DOĞU TARIMINDA
İSTİKRARSIZ GÖRÜNTÜ
Erzurum’da ekilebilir alanların büyük bir bölümünde buğday ekimi yapılıyor. Ekim yapılan alan büyüklüğü bakımından bu tarla ürününü Arpa, Patates ve Şeker Pancarı izliyor. İlde baklagil olarak fasulye ekimi daha çok tercih görürken, ikinci sırayı yeşil mercimek alıyor. Baklagil ekiminde nohut ve kırmızı mercimek ekim alanları ise oldukça sınırlı.
EN FAZLA VERİM ŞEKER PANCARI VE PATATESTE
Devlet İstatistik Enstitüsü Seçilmiş tarla ürünlerinin ekilen alan ve üretim miktarları, 2003 sonuçlarına göre hektar başına en fazla verim şeker pancarı ve patates de görülüyor. Ekim yapılan alanlarda hektar başına 24.3 ton şeker pancarı elde edilirken, patateste hektar başına düşen ürün miktarı 19.2 ton. Hektar başına elde edilen ürün miktarı bakımından üçüncü sırayı 6.2 tonla soğan, 2.6 tonla mısır alıyor. Sarımsak da ise hektar başına elde edilen ürün miktarı 3 tona ulaşıyor.
VERİMDE, ARPA, BUĞDAYIN ÖNÜNDE
Tahıl ürünlerinde ise arpada hektar başına 1.6 ton ürün düşerken, buğdayda alınan ürün miktarı 1.1 tona geriliyor. Baklagillerde ise fasulye ön sırada. Fasulyede hektar başına 1.4 ton ürün alınırken nohutta hektar başına alınan ürün miktarı ise 1 ton olarak gözleniyor. Sanayi bitkisi olan ayçiçeğinde ise hektar başına düşen ürün miktarı 1.05 tona varıyor.
BUĞDAY EKİMİ TİCARETE YÖNELİK DEĞİL
Doğu Anadolu Bölgesini içeren Düzey 2 kapsamındaki istatistiki bölge dağılımlarına bakıldığında Tahıl ürünleri ekiminde Erzurum’un içinde yer aldığı TRA1 bölgesinin gerilerde olduğu görülüyor. Buğday ekim alanı yoğunluğu bakımından 333.928 hektarla Van, Muş, Bitlis, Hakkari’yi kapsayan TRB 2 istatistik bölgesi ilk sırada yer alıyor. Buğday ekim alanı bakımından TRA 1 ise doğuyu ihtiva eden 4 istatistiki bölge içinde 4. durumda bulunuyor. Arpa ekim alanı çokluğu bakımından ise TRA2 Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan bölgesi ilk sırada. TRA1 ise 2.
MISIR VE PİRİÇ EKİMİNE İLGİ DÜŞÜK
Doğu Anadolu Bölgesinde Mısır 5 bin 402 hektar alanla TRB 1 Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli; pirinç de ise 245 hektarlık pirinç ekim alanıyla TRB2 Van, Muş, Bitlis, Hakkari istatistik bölgeleri ilk sırada yer alıyorlar. TRA1 Erzurum, Erzincan, Bayburt illeri istatistik bölgesi mısır ekiminde 678 hektarlık alanla 2’nci; pirinç ekiminde de 27 hektarlık alanla 3’üncü durumda bulunuyor.
BAKLAGİL ÜRETİMİNDE ÜMİTVAR GÖRÜNTÜ
Baklagiller: Nohut, Fasulye kırmızı ve Yeşil Mercimek ekim alanları yoğunluğu bakımından TRA1 Erzurum, Erzincan, Bayburt istatistik bölgesi ümit verici bir durum sergiliyor. TRA1 istatistik bölgesi; Fasulye’de 11 bin 291 hektar, Yeşil Mercimekte 989 hektarlık ekim alanıyla Doğu Anadolu bölgesini ifade eden TRA1, TRA2, TRB1 ve TRB2 istatistik bölgeleri içinde birinci sırada. Bölgede bin 646 hektarlık ekim alanıyla kırmızı mercimek ve 10 bin 611 hektarlık ekim alanıyla Nohut üretiminde TRB1 Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli istatistik bölgesinin ön sırada olduğu görülüyor.
PATATES BÖLGENİN VAZGEÇİLMEZ TARLA ÜRÜNÜ
Doğu Anadolu bölgesini istatistiki sınıflandırma açısından tarif eden 4 bölge içinde, Patates üretim alanı en fazla Erzurum, Erzincan, Bayburt illeri TRA1 bölgesinde bulunuyor. Bu bölgede 7 bin 690 hektarlık alanda patates üretimi gerçekleştiriliyor. TRB2 Bölgesi ise 6 bin 26 hektarlık ekim alanıyla 2. durumda.
SOĞAN VE SARIMSAK EKİMİ AZ
Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli illeri TRB1 bin 317 hektarlık alanda ekimle soğan ve 120 hektarlık ekim alanıyla sarımsak üretiminde ön sırada. Erzurum, Erzincan, Bayburt illeri
TRA1 İstatistik Bölgesi ise soğan ekim alanında 2.nci, sarımsak ekim alanında ise 3. durumda kalıyor. Bu bölgede iki ürün ekimi talebi oldukça düşük düzeyde.
ŞEKER PANCARI, BÖLGENİN OLMAZSA OLMAZI
Sanayi bitkileri olan Şeker Pancarı ve ayçiçek ekim alanı dağılımı bakımından bölge oldukça istikrarsız bir durum gösteriyor. Ayçiçek ekimi doğu anadoluyu kapsayan üç istatistik bölgesinde yapılırken; şeker pancarı bölgenin tamamında ekiliyor. Erzurum tarım ekonomisine önemli katma değer sağlayan Şeker Pancarı üretiminde içinde Erzurum’un da bulunduğu TRAA1 istatistik bölgesi 12 bin 887 hektarlık ekim alanıyla ücüncü durumda bulunurken; TRB2 Van, Muş, Bitlis, Hakkari illeri istatistik bölgesi 14 bin 306 hektarlık ekim alanıyla birinci durumda. Ayçiçek ekim alanı bakımından ise TRA1 Erzurum, Erzincan ve Bayburt istatistik bölgesi 2 bin 55 hektarlık ayçiçek ekim alanıyla birinci konumda.
ERZURUM SANAYİ BİTKİLERİNDE YOĞUNLAŞMAK DURUMUNDA
Seçilmiş Tarla ürünleri ekim alanları bakımından Erzurum ili 2003 verileriyle TRA1 Erzurum, Erzincan, Bayburt istatistik bölgesi verileri karşılaştırıldığında; TRA1 Bölgesinde buğday ekim alanı miktarının yüzde 66; arpa ekim alanının yüzde 68, Mısır ekim alanının yüzde 94; pirinç ekim alanının yüzde 100; Nohut ekim alanının yüzde 32, Fasulye ekim alanının yüzde 16; Yeşil Mercimek ekim alanının yüzde 85, Kırmızı Mercimek alanının yüzde 100; Şeker Pancarı ekim alanının yüzde 39; ayçiçek ekim alanının yüzde 100; soğan ekim alanının yüzde 8.9; sarımsak ekim alanının yüzde 33 ve Patates ekim alanının yüzde 71’lik kısmının Erzurum’da olduğu ortaya çıkıyor.
Seçilmiş tarla ürünlerinin ekilen alan miktarları, 2003
TRA1 Erzurum, Erzincan, Bayburt
Buğday 216,634
Arpa 92,672
Mısır 678
Pirinç 27
Nohut 686
Fasulye 11,291
Mercimek Yeşil 989
Mercimek Kırmızı 17
Şeker Pancarı 12,887
Ayçiçeği 2,055
Soğan 1,042
Sarımsak 3
Patates 7,690
TRA2 Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan
Buğday 300,959
Arpa 209,141
Mısır 111
Pirinç -
Nohut 1,581
Fasulye 129
Mercimek yeşil 568
Mercimek kırmızı -
Şeker Pancarı 13,337
Ayçiçeği 1,343
Soğan 135
Sarımsak -
Patates 2,975
TRB 1 Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli
Buğday 222,759
Arpa 69,823
Mısır 5,402
pirinç 107
Nohut 10,611
Fasulye 7,726
Mercimek Yeşil 94
Mercimek kırmızı 1,646
Şeker Pancarı 8,366
Ay çiçeği -
Soğan 1,317
Sarımsak 120
Patates 716
TRB2 Van, Muş, Bitlis, Hakkari
Buğday 333,928
Arpa 62,285
Mısır 297
Pirinç 245
Nohut 3,744
Fasulye 3,107
Mercimek yeşil 287
Mercimek kırmızı 37
Şeker Pancarı 14,306
Ay çiçeği 922
Soğan 341
Sarımsak 9
Patates 6,026
SEÇİLMİŞ TARLA ÜRÜNLERİ
ERZURUM EKİLEN ALAN ÜRETİM MİKTARI
(Hektar) (Ton)
Buğday 143.459 158.026 Arpa 63.112 102.556
Mısır 640 1.721
Pirinç 27 24
Nohut 225 226
Fasulye 1.917 2.748
Mercimek Yeşil 848 763
Mercimek Kırmızı 17 11
Şeker Pancarı 5.117 124.506
Ayçiçeği 2. 055 2 164
Soğan 93 577
Sarımsak 1 3
Patates 5.500 106.055
(KAYNAK DİE)