Erzurum Gazetesi Arşiv

GEL DE YAŞA Doğu Anadolu Sanayici ve İşadamları Derneği (DOSİAD) AR-GE’si tarafından yapılan araştırma Erzurum’un kira bedelleri ve emlak fiyatları bakımından Türkiye’nin en pahalı illeri içinde bulunduğunu ortaya koyuyor. METROPOL KENTLERİ SOLLADIK Erzurum emlak fiyatları ve kira tutarları bakımından Metropol kentlerle yarışıyor, ildeki kira tutarları ise büyük turizm kentlerini geride bırakıyor. Dar gelirli aileler kiralık konut bulmaktan yakınırken, yüksek emlak fiyatları konut ticaretini de, inşaat sektörünü de olumsuz etkiliyor. FİYATLAR DUDAK UÇUKLATIYOR Semtlere göre değişkenlik gösterse de, Erzurum’da ortalama kira ve emlak fiyatları Türkiye ortalamasının üstünde. Kaloriferli 3+1 dairelerin kiraları 300 YTL’den başlıyor, gelir düzeyi yüksek kesimin oturduğu semtlerde 750 YTL’ye kadar çıkıyor. Emlak fiyatlarında ise tutarlılık yok. En ucuz daire 40 bin YTL’den satılıyor, en pahalı daireler ise 150 YTL’ye kadar alıcı buluyor. VATANDAŞ ŞAŞKIN Toplu Konut idaresi inşaatları ve özel sektör yapı kooperatifleri ev yapımlarında artış gözlemlenmesine rağmen, kentteki konut kira ve satış fiyatlarının yüksek olması izah edilemez bir durum gösteriyor. Kalkınma ve gelişme sorunu yaşayan, işsizliğin yoğun olduğu, hane halkı gelir ortalamasını dar ve orta gelirlilerin oluşturduğu Erzurum’da kira bedelleri ve satış fiyatlarının yüksekliği şaşkınlık yaratıyor. ERZURUM’DA YAŞAYANLAR ÇOK MU ZENGİN? Kira fiyatlarını yükselten sebepler arasında inşaat maliyetinin yüksek olması sebep olarak gösterilse de, aynı durumda bulunan illerdeki kiraların daha uygun halde bulunması, bu vurguyu tekzip ediyor. Bursa, Antalya, İzmir, İstanbul, Ankara, adana ve Diyarbakır gibi büyük kentlerde ortalama kira bedelleri 250 ile 450 YTL arasında değişirken, Erzurum’da kira bedeli ortalaması 350 ila 550 YTL arasında bulunuyor. Bu durum, “Erzurum’da yaşayanlar mega kentler halkından daha mı zengin?” sualini akla getiriyor. KİRA GELİRLERİ DENETLENMELİ Erzurum’da kira gelirlerinin yeterince sorgulanmaması, kiradaki konutların büyük bölümünün vergi bakımından kayıt dışı bulunması, kira bedellerinin artışına etki eden en büyük sebep. Diğer bir neden ise, üniversite öğrencilerine yüksek fiyatlarla konut kiralanması. Kentin hangi semtinde olursa olsun, dört kişilik öğrenci gurubuna 600 YTL’den başlayan bedelle ev vermek mümkün. İLÇELER DE AYNI DURUMDA Erzurum’daki yüksek kira bedelleri ve emlak fiyatları ilçeleri de olumsuz etkiliyor. Pasinler, Horasan, Oltu, Olur, Aşkale, Ilıca, Tortum, Uzundere, İspir ev kiralarının en yüksek olduğu ilçeler. Hınıs, Köprüköy ve Karayazı’da ise oturulabilecek şartlar içeren 3+1 dairelerin ortalama kiraları 200 YTL’den başlıyor. BELEDİYELER ARSA ÜRETMİYOR Erzurum’da inşaat maliyetlerinin yüksek olması için aslında hiçbir neden yok. İlde çimento üretimi yapan KOBİ’ler, inşaat ürünleri imal eden işletmeler çoğunlukta. Demir ve boya ürünleri dışındaki malzemeleri ilden temin etmek mümkün. Buna rağmen emlak fiyatlarının yüksek olmasının tek nedeni, arsa bedellerinin yüksek tutulması ve belediyelerin arsa üretiminde yetersiz kalmaları. ANTALYA’YI BİLE GERİDE BIRAKTIK Antalya Türkiye Turizminin kalbi. Pansiyon şeklindeki ev işletmeciliği oldukça yaygın. Buna rağmen ev kiraları Erzurumla hemen aynı durumda. Emlak fiyatları ise Erzurum’a göre daha düşük. Erzurum’da 50 bin YTL ile ancak belirli semtlerde ev almak mümkünken, Antalya’da kent merkezi dışındaki semtlerde aynı paraya ev almak daha kolay. SEMTLER ARASINDA UÇURUM Emlak fiyatları semtlere göre büyük değişkenlik sergiliyor. Cumhuriyet Caddesi güzergahındaki semtlerde, Kazım Karabekir, Gez, Dere Mahallesi, Kayak Yolu semtlerinde ev fiyatları 80 bin YTL’den başlayarak 150 bin YTL’ye kadar çıkıyor. Yenişehir’de ortalama emlak fiyatı 60 bin YTL iken, Dadaşkent’te emlakin taban fiyatı 50 YTL’ye kadar iniyor. Kazım Yurdalan, Abdurrahmangazi, Ertuğrul Gazi, Yunusemre, Mahallebaşı, Aziziye, Şükrüpaşa, Yeğenağa, Alipaşa semtlerinde emlak fiyatları 50 ile 70 bin YTL arasında bulunuyor. KİRALAR ASTRONOMİK RAKAMLARDA Kiralar da semtlere göre değişkenlik sergiliyor. Abdurrahmangazi Mahallesinde 3+1’lik dairelerin kiraları 275 YTL’den başlarken, Gez Mahallesi’nde aynı hacimdeki evlerde oturmanın aylık bedeli en az 450 YTL. Öğrencilerin ev talepleri durumunda ise kiralar en az yüzde elli oranında katlanıyor. FİYATLAR, SEMTLERİN DÜZEYİNİ BELİRLİYOR Ayda sadece 850 YTL maaş alan çocuklu memur ile asgari ücretle çalışan işçilerin, mevcut şartlarda kiralık ev bulmaları imkansız. Ev almak ise ham hayal. Kentte kira fiyatlarının özellikle merkezlerde astronomik durum göstermesi yüzünden, dar ve orta gelirli aileler kentin varoş diye adlandırılan, alt ve üst yapısı sorunlu semtlere yoğunlaşıyor. BİR DE YAKIT MALİYETİ VAR Erzurum’da ev kirası bedelinin üzerine bir de yakıt maliyeti biniyor. Her Erzurumlu yılın sekiz ayında enaz 150 YTL’yi yakıt için harcamak zorunda. Bu, en düşük ev kirasının 400 YTL olması anlamına geliyor. Antalya, İzmir, Adana, İstanbul, Mersin, Bursa, Aydın, Kayseri, Konya, Gaziantep ve Diyarbakır’da ise aylık yakıt gideri sadece 30 YTL. Bu büyük fark Erzurum’dan göçü tetikleyen bir faktör. GÖÇ DURUR MU? Erzurum’da kira bedellerinin düşmesi için öncelikle, vergi sisteminin acilen devreye sokulması ve denetimlerinin yapılması gerekiyor. Büyükşehir başta olmak üzere yerel yönetimlerin acilen arsa üretimine yoğunlaşmaları şart. Önlem alınmaz ve kira bedelleri ve emlak fiyatları yükselmesini sürdürürse, Erzurum yaşanılması en güç iller arasında kalmayı sürdürecek.