ERZURUM KALESİ, KENT TARİHİNİ SERGİLİYOR
Tarih boyunca bir çok savaş ve işgale sahne olan Erzurum'da tarihi saat kulesi , asırlara göğüs gererek günümüze ulaştı.Erzurum Kalesi, şehri tam anlamıyla görebilecek bir yerde bulunuyor. Bu kalenin bazı kalıntıları ile dış kalenin duvarları hala Erzurum'un etrafında görülüyor. Bu sebeple şehrin dört bir yanını kontrol altına almayı başarmış bir kale.
Kale tam olarak Çifte Minareli Medrese'nin karşısında ve Saat Kulesi'nin de yanında bulunuyor. Erzurum Kalesi'nin ne zaman yapıldığı kesinlik kazanamadı. Kaynaklarda burada Urartular döneminden kalma bir kale olduğu belirtiliyor. Bununla beraber kaleyi M.S. 5. yüzyılın ilk yarısında, İmparator Theodosius´un şehre hakim bir tepe üzerinde yaptırdığı söyleniyor.
KALENİN TARİHİ VE MİMARİ ÖNEMİ
Erzurum Kalesi, bulunduğu tepenin üzerinde bir iç kale ve bunu çevreleyen dış kaleden meydana geliyor. Günümüzde dış kalenin surları büyük ölçüde yıkılmış olup yalnızca dört yöne açılan kapılarının isimleri günümüze ulaşmış. Bu kapıların Tebriz Kapısı, Erzincan Kapısı, Gürcü Kapısı ve sonradan açılan İstanbul Kapısı ile Yeni Kapı olduğu biliniyor. İç kalenin sur duvarları üzerinde ise sekiz burç bulunuyor. Kale duvarları üzerinde çeşitli dönemlerde, Emevi, Abbasi, Saltuklu, Selçuklu, İlhanlı ve Osmanlı dönemlerinde yapılan onarımların izleri de hala görülüyor. Ancak bu onarımlarla ilgili herhangi bir yazıt bulunmamakla birlikte günümüze gelebilen sur duvarları Saltuklular zamanını işaret ediyor. Kale iki katlı ve üç sıra halinde sur duvarlarıyla çevrili olup 110 burcu olduğu kaynaklarda belirtiliyor. Kuzey, doğu ve güneydoğu köşelerindeki burçlarla desteklenen.kalenin iç yapımında kalker taşları kullanıldığı gözleniyor. İç Kale'nin bugünkü girişi ikinci bir kapıdan sağlanıyor. Kale kapısının açıldığı avlu kısmen harap durumda olup bu bölümde eskiden hamam, arabalar ve savunma odaları bulunuyordu.
Erzurum kalesinde son yıllarda bilimsel kazı çalışmaları yapılıyor.