BEYAZ AFET: ÇIĞ
Beyaz afet olarak tanımlanan çığların oluşmasına doğal etkenlerin yanı sıra dış etkenler de neden olabiliyor.
Çığ; topografik, jeomorfolojik, jeolojik, meteorolojik parametreler ve bitki örtüsü ile doğrudan ilişkisi ile farklı etkilerle oluşan bir doğal afet olarak kabul ediliyor.
Kar yağışı, çığ oluşumunda çok önemli bir parametre kabul edilirken; özellikle mevcut kar örtüsü üzerine bir defada 20-25 santimden fazla kar yağması durumunda, taze kar kısa süre içinde bir çığ meydana getirebiliyor. Yağmur yağışı ise özellikle ilkbahar aylarında çığlara neden olabiliyor.
Yamaç eğimi, kar örtüsünün zeminde kalma süresini, kar tabakalarının güneş ışınlarını alma miktarı ve rüzgar, çığın oluşmasındaki doğal nedenler arasında yer alıyor.
Kayakçının veya avcının ağırlığından dolayı çığ meydana gelebilirken, ağaçlarda biriken karların düşmesi, kar üstü araçların gürültüleri de çığa neden olabiliyor.
ÇIĞ TÜRLERİ VE ÖNLEME YOLLARI
Çığ; tabaka, kuru ve toz kar ile ıslak kar çığları olarak sınıflandırılıyor.
Çığı önlemek için teraslama, ağaçlandırma, kar çitleri, ağlar, şaşırtmacalı kazıklar ve tripodlar, kar perdeleri ve rüzgar çatıları oluşturulması öneriliyor.
Çığı önlemek için geciktirme tümsekleri, durdurma yapıları, çığ tünelleri ve barajlardan faydalanılıyor.
Çığ afetini önlemek için suni çığ oluşturma yöntemleri de kullanılıyor. Çığ tehdidi bulunan bölgelerde catex, gazex, avalhex olarak adlandırılan yöntemlerinin yanı sıra bazı patlayıcılar ile çığ kontrollü olarak düşürülüyor.