YAŞLILIKTA EV KAZALARI CİDDİ SORUNLAR DOĞURUYOR

YAŞLILIKTA EV KAZALARI CİDDİ SORUNLAR DOĞURUYOR Yaşlıların karşılattığı sorunların önemli bir kısmını ev kazaları oluşturduğu, bu kazaların önlenmesi için de evlerde mobilya ve donatım elemanlarında değişik alternatiflerin kullanılması önerildi. Hacettepe Üniversitesi Sosyolojik Araştırmalar e-dergisinde yayınlanan, Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Alev Dramalı ve aynı fakülteden araştırma görevlisi Arzu İlçe ile Hacettepe Üniversitesi Ağaç İşleri Endüstri Mühendisliği Bölümü Araştırma Görevlisi Cemil İlçe'nin hazırladığı, ''Yaşlılarda ev kazalarının önlenmesi ve ev kazalarının önlenmesine yönelik iç mekan çözümlemeleri'' başlıklı makalede, yaşlıların geçirdiği kazaların azaltılması için alınması gereken önlemlere de yer verildi. Ev kazaları açısından riskli bir grup olan yaşlıların en fazla oturma odasında kaza geçirdikleri belirtilerek ev ortamında meydana gelen kazaların, çoğu gözden kaçabilen ancak kolaylıkla da giderilebilecek tehlikelerden kaynaklandığına dikkat çekildi. Ev kazalarının meydana geliş nedenleri incelendiğinde, büyük kısmının bilgisizlik, tedbirsizlik, ihmal gibi önlenebilir insan hatalarından kaynaklandığı kaydedildi. Yaşlılarda, kemik yoğunluğunun azalması ve kemiğin daha kırılgan olması nedeniyle maruz kalınan ev kazalarının yaralanma ve ölüm nedeni olabileceğine işaret edilerek düşmenin, en sık yaralanma nedeni olduğu belirtildi. RAKAMLARI KOLAYCA SEÇİLEN TELEFONLAR TERCİH EDİLMELİ Yaşlıların yaşam kalitesinin yükseltilebilmesinde, günlük yaşamının büyük bölümünün geçtiği konut ve çevresinin büyük önem taşıdığı ifade edilerek, konutların yaşlılara göre düzenlenmesinin önemine dikkat çekildi. Yaşlıların bulunduğu evlerde, ambulans ve yangın gibi acil telefon numaralarının her telefona yapıştırılması, rakamları kolayca seçilen telefonlar tercih edilmesi, mümkünse her odaya da telefon yerleştirilmesi önerildi. Telefonların düşme durumunda yerden uzanabilecek mesafede olmasının önemi vurgulanırken, konutlarda kapı tutamaklarının kolayca çalışması, kapı eşiklerinin olmaması, kapılarda yuvarlak kapı tokmağı yerine kertiği olan kapı kollarının tercih edilmesi, kapıların içerden kolayca açılıp, dışarıdan ise birinin girişini önleyecek güvenlikte olması gerektiği belirtildi. İlaçların, kendi kutularında tutulmasının, yanlış ilaç kullanımının engellenmesi açısından önemli olduğu, ayrıca kutuların üzerine uyarılar yazılması gerektiği de kaydedildi. Konutların zeminine kayabilecek özellikte olan halı, kilim serilmemesi, aydınlatma için kullanılan aletlerin temiz ve iyi durumda olması önerilirken elektrik, telefon kabloların açıkta ve takılmaya yol açabilecek biçimde olmaması gerektiği belirtildi. -FİŞ VE PRİZLER KOLAYCA GÖRÜLMELİ- Kazaların önlenmesi için elektrik fiş ve prizlerinin geceleri acil durumlarda kolayca görünebilecek özellikte olmasının da önemine dikkat çekilerek elektrik kablolarının mutfak, banyo gibi su kullanılan alanlarda elektrik çarpmasını önleyici özellikte olması, yangın alarmı kullanılması, ev zemininin özellikle ıslak alanların kolayca kayabilecek materyalden yapılmamasının faydaları sıralandı. Evlerde çocuk oyuncaklarının ortalıkta bırakılmamasının da kazalar açısından önemli olduğu vurgulanırken, kullanılmayan, fazlalık ya da dağınıklık yapan eşyanın mümkün olduğu kadar azaltılması gerektiği de kaydedildi. Yaşlıların yatakta sigara içmesinin engellenmesi, küllüklerin içine çok az miktarda su konulması önerilirken, yaşlılar için tabanı kaydırmaz terlik ya da ayakkabı seçilmesi gerektiğine işaret edildi. SAHANLIK, MERDİVEN VE KAPI GEÇİŞLERİ Yaşlıların konutlara girişlerinde problem yaşanmaması için geniş ve yatay sahanlık gerektiği belirtilerek merdivenlerin basamak yüksekliği 140, basamak uzunluğu ise 380 milimetreyi geçmemesi, uzun merdivenlerde ise yaşlıların dinlenebilmesi için sahanlık bırakılmasının faydaları vurgulandı. Koridorlar geçilerek gelinen konut kapılarının, rahat bir geçişi sağlaması için en az 800, en fazla 1000 milimetre aralığında olması da önerilirken, kapı üzerlerinde bulunan tutma kollarının, tekerlekli sandalye kullanan yaşlılar için olduğu kadar yardım almaksızın yürüyebilen yaşlılar için de oldukça faydalı olduğu belirtildi. OTURMA ODASI Makalede, mobilyaların yaşlıların düşme ve çarpma riskini azaltmak için duvarlar boyunca ve alanın köşelerine yerleştirilmesi gerektiği belirtilerek, kapıya yakın olarak yerleştirilmiş bir oturma yerinin, eve yorularak gelen yaşlı bireyin dinlenmesine olanak sağlayabileceği, kapıya ya da duvara yerleştirilen bir tutma kolunun da düşme riskini azaltacağı belirtildi. Yaşlıların baston kullandığı düşünülerek kapı üzerinde bir baston askısı yapılması önerilirken, elbiseleri asmak için ise erişim engelleri düşünülerek farklı yükseklikli askılar tercih edilmesinin daha uygun olacağı anlatıldı. Yaşlıların daha konforlu yaşayabilmeleri için kapı kolları, elektrik düğmeleri ve prizler için uygun yüksekliklerin seçilmesinin önemine işaret edildi. Oturma odasını düzenlemenin, yalnızca mobilya seçmek anlamına gelmediğine işaret edilen ''Yaşlılarda ev kazalarının önlenmesi ve ev kazalarının önlenmesine yönelik iç mekan çözümlemeleri'' konulu makalede, yaşlıların vakitlerinin çoğunluğunu oturarak geçirmeleri nedeniyle oturma odasında kötü tasarlanmış sandalyeler ve koltuklar bulunmasının omurgayı ve bacakları rahatsız edeceği, ayağa kalkmayı da güçleştireceği belirtildi. Yaşlılar için oturma odasında yumuşak oturaklı ama sert destek kollu sandalye ve koltuklar tercih edilmesi gerektiği, ayağa kalkmalarının zor olmaması için de oturma yüksekliğinin çok alçak ve derin olmaması gerektiği vurgulandı. Koltuk ve sandalye döşemelerinde, yaşlıların karamsar ruh halinden uzaklaşmalarını sağlayacak canlı renkler, küçük çiçek desenli, kaygan olmayan kumaşlar tercih edilmesi gereğine işaret edildi. Yaşlıların mutfakta daha az yorulmaları için sağ veya sol el kullanımına bağlı olarak fırın, tezgah ve bulaşık makinesinin uygun yönde yerleştirilmesi; ocak, ısıtıcı gibi araçların düğmelerinin açık kapalı durumları kolayca fark edebilecek biçimde işaretletmiş olması, tezgah yüzeyinin çok yüksek olmaması da hayatı kolaylaştırıcı düzenlemeler olarak makalede yer buldu. Makalede, özellikle bıçak kullanılan çalışma yüzeylerinde parlak ışık kullanılmaması, hem sıcak hem soğuk su akışını sağlayan yuvarlak olmayan tek kontrollü musluklar kullanılmasının da yaşlıların maruz kalabileceği ev kazalarını önleyebileceği kaydedilerek, yaşlıların mutfakta çalışırken uzun ya da sarkıntılı olup tutuşmaya neden olabilecek kıyafetler giymemesi gerektiği de belirtildi. Yaşlılar için banyolarda kaymayı engelleyici oturma yeri olan geniş bir duş yapma yeri hazırlamasının önemli olduğu, ayrıca, alternatif olarak küvet sandalyesi, banyo nakil sandalyesi veya küvet asansörü de kullanılabileceği belirtildi. Banyo zemininin buharın yoğunlaşmasıyla oluşan nemliliği giderebilecek kaymaz özellikli malzemelerle kaplanması gerektiği belirtilerek, banyoya konulacak sıcaklık göstergesinin ise yıkanma sonrası yaşlıların soğuk algınlığına yakalanma riskini azaltacağı vurgulandı. Yatak odasının düzenlenmesinin yaşlı kişinin yaşamını kolaylaştıracak şekilde olması, yatak odasının banyo ve tuvalete yakın planlanması;, edilirken özellikle yatak ile tuvalet arasındaki alanda dolaşımın engellenmesine neden olacak eşya bulundurulmaması gerektiği belirtildi.