A.Ü. Erzurum tarihini aydınlatıyor

Atatürk Üniversitesi’nin Erzurum tarihi ile ilgili yaptığı bilimsel yayın çalışmaları arasına iki büyük eser daha katıldı. Bu eserlerden biri 1870 ile 1873 yılları arasındaki Erzurum yıllığından oluşan “Salname-i Vilayet’i Erzurum adındaki çalışma iken, diğeri Karskapı Şehitliğinde mezarları bulunan Hafız Hakkı Paşa ve Ahmed Cemal Paşa’ hakkındaki yarı biyografik çalışmayı kapsıyor.

Prof.Dr. Naci Okcu ile Yrd.DoçDr. Hasan Akdağ’ın birlikte kaleme aldıkları “Salname-i Vilayet-i Erzurum” adlı çalışma 1870 ile 1873 yılları arasındaki yıllıklardan oluşuyor. Yaptıkları çalışmalar hakkında görüşlerini açıklayan yazarlar, salnamelerin vilayetlerin adli, idari, tarihi ve coğrafi özellikleri yanında ilgili vilayetin ekonomik faaliyetlerini, nüfusunu, mevcut bulunan okullarına ilişkin bilgiler ile vilayetin idari teşkilatını, idarecilerini, kısacası tarihi ve coğrafik özellikleri yanında idari ve askerin teşkilatında görev alan kişilerin isim ve rütbelerini gösteren, ayrıntılı, istatistiki bilgiler içerdiğini belirttiler. Yazarlar kitapla ilgili şunları söylediler: “Erzurum Salnamelerinin günümüz Türkçesine aktarılması gerektiğini düşünerek böyle bir çalışma yaptık. Yaptığımız araştırmalarda, ilki 1870 yılında yayınlanan Erzururm Salnamelerinin 15 adet olduğunu tesbit ettik. Bu çalışmada 1870 ile 1873 tarihli salnamelerini günümüz Türkçesine aktardık. Bu Erzurum için de, tarihimizin belgelenmesi için de oldukça önemlidir”.

Kitap Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi yayınlarından çıktı.

//PAŞALARIN İKİ MEZARI

Bir diğer çalışma ise Prof.Dr. Enver konukçu’nun kaleme aldığı Hafız Hakkı Paşa ile Ahmet Cemal Paşa’nın Erzurum’daki mezarlarından yola çıkılarak oluşturulan, “Karskapı Şehitliğindeki İki Mezar” adlı eser.

Atatürk Üniversitesi yayınlarından çıkan bu çalışmada şehitlerimizin kimlik tanımlamalarına yer verilmiş. Prof.Dr. Enver Konukçu şu ifadelerle çalışmayı anlattı: Çoktan beri Erzurum’daki Kars Kapı Şehitliği hakkında bir araştırma yapmak istiyordum. Zira, burada beyaz mermer mezarlar altında her biri şanlı bir şehadetle bu dünyadan ayrılmış, makamları cennet olan bir çok değerli askerimiz sonsuz uykularını sürdürmektedirler, ancak, bunların kimler oldukları mezar şahideleri üzerindeki kısa yazılardan anlaşılmaktadır. Tabiki bu kimlik tanımları ihtiyaca hiçbir zaman yetmektedir. 1877-1878 öncesi tarihi mezarlardan geriye kalanlar maalesef çok azdır. Şehitlikte göze çarpan iki mezar dikkati çekmektedir. Bunlardan ilki vali, komutan ve Erzurum savunma hatlarının tamamlayıcısı Fosfor sıfatlı Mustafa Paşadır. Duvar dibine yakın olanı ise Muhammed ali Paşa’dır. Onlar diğerlerine göre daha şanslıdırlar. Zira kim oldukları geniş olarak sanatkarane yazılmış mezar taşları ile bilinebilmektedir. Ancak hemen belirtelim ki eski yazı ile olduğu için pek az kişi tarafından okunabilmektedir. Eserimizde kimlikleri ortaya koyan araştırma yaptık.” dedi