SAMET ÖZÜNAL(GHA) - MHP Erzurum Milletvekili Prof. Dr. Zeki Ertugay, Erzurum’daki Hidroelektrik Santralleri ile ilgili yazılı soru önergesine, Çevre ve Orman Bakanı Veysel Eroğlu’nun verdiği yanıtları açıkladı.
Ertugay, Çevre Bakanı Eroğlu’nun verdiği yanıtları, açıklamasında şöyle sıraladı: “Erzurum’da faaliyete geçmiş 4 adet HES bulunmaktadır. Bunların dışında işlemleri devam eden 98 adet projenin 15 adedi inşaat aşamasında, 32 adedinin Su Kullanım Hakkı Anlaşması imzalanmış ve inşaat öncesi işlemleri, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu ve ilgili kurumlarda devam etmekte, 37 adedi DSİ Genel Müdürlüğümüzde fizibilite raporu incelenme aşamasında ve 14 adedi Ön Rapor inceleme aşamasındadır. 98 adet projenin 28 adedi için Mayıs/2010 itibariyle, "Hidroelektrik Kaynak Katkı Payı Toplantısı'"' düzenlenmiş olup, 14 adedinin ise fizibilite raporu inceleme sürecinin tamamlanmasına müteakip söz konusu toplantıları düzenlenecektir.”
//SU KULLANIMINDA ÖNCELİK TARIMSAL SULAMAYA
HES’lerin faaliyete geçmesi sonrasında bölgedeki çiftçilerin su ihtiyaçlarını nasıl karşılayacaklarına dair soruya ise Bakan Eroğlu, şu cevabı verdi: “HES' lerde su tüketilmeyip enerji alınmak suretiyle yatağa tekrar bırakılmaktadır. Su kullanımında öncelik tarımsal sulamaya verilmektedir. Sulama mevsiminde mevcut su bu maksatla kullanıma verilecektir. Ayrıca, HES projelerine ilişkin olarak; ÇED Raporlarının incelenmesi değerlendirmesi aşamasında, dere yatağının su alma yeri mansabda doğal hayatın idamesini sağlayacak suyun dere yatağına bırakılması sağlanmaktadır. Ayrıca dereden tarımsal amaçlı su kullanımı hesaplamalarda dikkate alınmaktadır. Nehirde son on yıllık ortalama akımın yüzde 10 undan daha az akım olması halinde suyun tamamı doğal hayatın devamı için mansaba bırakılacaktır" denilmekte olup, uygulamalar bu hükümler doğrultusunda olacaktır.”
//PROJELER İZLENİYOR
Bakan Eroğlu, HES projelerinin, doğal hayatı etkileyip etkilemeyeceği ve alınacak tedbirlerle ilgili soruyu ise şöyle cevaplandırdı: “Kurulu gücü, 25 MW ve üzeri olan nehir tipi santraller; Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Yönetıneliği'nin ÇED Uygulanacak Projeler listesinde (EK-1), Kurulu gücü 0,5 M W ve üzeri olan (0,5 MW-25 M W a kadar) nehir tipi santraller ise Seçme Eleme Kriterleri Uygulanacak Projeler Listesinde (EK-II) yer almakta olup, söz konusu projeler için anılan yönetmeliğin amacı kapsamında, ÇED Başvuru Dosyası/Proje Tanıtım Dosyası hazırlanmaktadır.
//ÇED UYGULAMASI
Çevresel Etki Değerlendirmesinin (ÇED) amacı; projenin mevcut çevre ve insan sağlığı üzerine yapacağı etkilerin bir takam ön veriler kullanılarak, projenin çevresel etkiler konusunda tahminler, hesaplamalar ve kestirimler yapılarak çevre korumaya yönelik önlemler aldırmaktır. Bu doğrultuda: hidroelektrik santral projeleri incelenip değerlendirilerek, HES projelerinin çevreye olabilecek etkilerinin kabıı! edilebilir değerlerin altına indirilmek sureti ile projeler hakkında ÇED Gerekli Değildir/ÇED Olumlu kararı verilmektedir.
Enerji İletim hatları, TEİAŞ tarafından sistem bağlantı anlaşması yapılmadan ve güzergâh planı onaylanmadan ÇED Yönetmeliği gereği bir işlem yapılması mümkün olmadığından HES projeleri ile birlikte değerlendirme yapılmamaktadır.
Ayrıca, projelerle ilgili olarak Bakanlığımız ve Erzurum İl Çevre ve Orman Müdürlüğünce belirli periyotlarla izleme ve denetleme çalışmaları yapılmaktadır. Bu çalışmalar sırasında taahhütlere aykırı bir durumun tespiti halinde, iner'i mevzuat hükümleri uyarınca; idari veya durdurma/kapatma gibi cezalar verilebilmektedir.”
//PROJELER, ENERJİ ÜRETİMİNE YÖNELİK…
Milletvekili Ertugay’ın “Firmalar verilen suyun kullanım hakkı sadece enerji üretimine mi yöneliktir?” şeklindeki sorusuna ise Bakan Eroğlu şöyle cevap verdi: “Su Kullanım Hakkı Anlaşması "4628 sayılı Elektrik Piyasası Kamımı" hükümleri uyarınca; sadece enerji üretimine yönelik olarak düzenlenmektedir.”